علائم بیش فعالی در کودکان ۳ ساله چه هستند؟

علائم بیش فعالی در کودکان ۳ ساله چه هستند؟

با عرض سلام و روز خوش خدمت مشاور محترم

لطفا من را در زمینه نشانه های بیش فعالی در پسر ۳ سالم کمک کنید.

من پسری سه و نیم ساله دارم؛ پسرم کاملاً به تلویزیون و تبلت معتاد شده است؛ یعنی بدون اینها نمی تواند زندگی کند من در مقاله ای خوندم برای کودکان زیر ۳ سال نگاه کردن تلویزیون مناسب نیست مخصوصاً برنامه هایی که دارای رنگ های فراوان و مقدار تغییرات و تحرکات زیاد هستند.

در حال حاضر وقتی که من با کودکم صحبت می کنم اصلاً ارتباط چشمی به من ندارد و انگار با بی توجهی کامل به من گوش می‌کند این مسئله در مهمانی ها بسیار ریشه دار تر و بغرنج می‌شود امیرعلی در مهمانی ها اصلا به حرف من گوش نمی‌کند و من در مهمانی مجبورم همیشه دنبال خرابکاریهای او باشم.

امیرعلی بی محابا از کنار اسباب و اثاثیه رد میشه یا بی محابا با ابزارهایی که در دستش هست برخورد می کند مثلا لیوان دستشه و میخواد یک چیزی را از من بگیره در همان لحظه لیوان شیشه ای را رها میکنه بدون اینکه بدونه الان لیوان شیشه ای میشکنه یا پودر میشه یک بار هم با اینکه میدونستی که تکه های شیشه برنده ست پاشو رو تیکه های شیشه هم گذاشت.

عدم توجه و لجاجت خاصی در رفتارهای امیرعلی است من خیلی نگرانم که این در بزرگسالی ریشه دار تر نشود.

من در مقاله ای ازتون خوندم بیش فعالی و اختلال حسی یکسان است. یعنی اینها فقط در حد اختلالات حسی است که با چند جلسه بازی درمانی قابل حل است؟

نشانه های بیش فعالی در کودکان ۳ ساله چیست؟

چند نکته دیگر؛ امیرعلی بسیار پر جنب و جوش است؛ درسته که بی مهابا کارهایش را انجام میدهد و اصلا آینده‌نگری ندارد کودکانی که دچار اختلال حسی هستند همین نشانه ها را دارند.

ممنون میشم توضیحی درباره اختلالات و بیش فعالی بدهید.

پاسخ:

با سلام خدمت مادر محترم

قدم اول کسب اطلاعات بیشتر از تعریف بیش فعالی در کودکان است و پس از آن بررسی علایم بیش فعالی در کودکان و در نهایت اینکه بررسی کنیم تفاوت ناتوانی یادگیری، اختلال پردازش حسی و بیش فعالی چه هستند.

رادیو کودکمقالات درباره بیش فعالی در کودکانمقالات مرتبط با کودکانکتاب؛ مقاله و نکات روانشناسی کودک و نوجوانمقالات مرتبط با بیش فعالی در کودکان

علائم بیش فعالی در کودکان ۳ ساله چه هستند؟

تعریف، علائم، علت و درمان بیش فعالی در کودکان چیست؟

تعریف بیش فعالی:

بیش فعالی که به اختصار ADHD خوانده می شود نوعی اختلال رفتاری رشد، اختلال در سیستم شناختی، هیجانی و کنترلی است.

به عبارت دیگر می­توان بیان کرد که قدرت برنامه ­ریزی و سازماندهی کافی برای انجام کارهای مختلف در این افراد پایین بوده و به طور خلاصه بدون فکر عمل می‌کنند که غالبا منجر به پایین آمدن تمرکز و ناتوانی در یادگیری می­شود که حدود هشت تا ۱۰ درصد کودکان را مبتلا می کند.

برای دانستن تفاوت بین بیش فعالی و اوتیسم مقاله (اوتیسم | علائم بیماری اوتیسم در کودکان) را بخوانید. این بیماری در پسران شایعتر از دختران است که هنوز دلیل اصلی آن مشخص نشده است. ویژگی های اولیه بیش فعالی از سال های اولیه رشد یعنی قبل از ورود به مدرسه شروع می شود.

موسسه فرزندان برتر با ۱۵ سال سابقه در زمینه درمان بیش فعالی و اختلالات حسی کودکان بدون دارو و بدون بازگشت محتویاتی ارزشمند در حوزه بیش فعالی در کودکان برای وب سایت رادیو کودک تهیه کرده اند. پیشنهاد می کنیم برای کسب اطلاعات بیشتر این چند محتوای ارزشمند را مطالعه کنید تا با اطلاعات بیشتری در مسیر درمان کودک خود قدم بردارید.

تعریف، علائم، علت و درمان بیش فعالی در کودکان | تفاوت ناتوانی یادگیری، اختلال پردازش حسی و بیش فعالی | مدت زمان درمان بیش فعالی در کودکان | علائم بیش فعالی در کودکان

جدول محتوای بیش فعالی

• انواع بیش فعالی در کودکان
  • نوع اول بیش فعالی
    • راه های تشخیص نوع اول بیش فعالی
  • نوع دوم بیش فعالی
    • راه های تشخیص نوع دوم بیش فعالی
• انواع اختلال بیش فعالی
• علایم بیش فعالی در کودکان
• تشخیص بیش فعالی در کودکان
• دلایل بیش فعالی
• درمان بیش فعالی
  • درمان غیردارویی
  • درمان دارویی
• نکاتی برای کنترل کودکان بیش فعالی
• مدت زمان درمان بیش فعالی در کودکان
• آیا کودکان بیش فعال درمان می شوند؟

انواع بیش فعالی در کودکان:

بیش فعالی عموما به دو دسته تقسیم بندی می­شود که در ادامه به طور خلاصه به آن پرداخته شده است

نوع اول بیش فعالی: Hyper Active Disorder - HD

این گروه معمولا فعالیت بالایی دارند اما در رابطه با تمرکز مشکلی ندارد که از نشانه های آن می توان علائم ذیل را ذکر کرد:

• دست و پای بی قرار (غالبا با دست‌های خود بازی می‌کند)
• ترک صندلی یا ترک محل نشستن
• بالا رفتن از دیوار راست
• نمی توانند بی سر و صدا باشند (مدام در حال صدا در آوردن هستند)
• در حال حرکت به نظر می‌رسند (سرگردانند)
• زیاد حرف می‌زنند
• تحمل انتظار ندارند به عنوان مثال قبل از پایان سوال، جواب می دهند
• تخریبگرند و ازین کار لذت می برند
• بدون فکر و بدون توجه به عواقب، کارشان را انجام می دهند
• نوبت را رعایت نمی کنند

راه تشخیص نوع اول بیش فعالی

اختلال بیش فعالی بیماری پیچیده ای است و اغلب تشخیص داده نمی‌شود. برای تشخیص این افراد و مشخص شدن روند درمان، بایستی تمام عواملی که در ادامه ذکر شده در فرد دیده شود که عبارتند از:

• حداقل ۶ نشانه از نشانه‌های ذکر شده در بالا را داشته باشند
• نشانه‌ های تشخیص داده شده به مدت شش ماه تداوم داشته باشند
• حداقل دارای ۵ سال سن باشند
• شروع علائم قبل از ۷ سالگی باشد

نوع دوم بیش فعالی - Attention Deficit Disorder - ADD

این گروه بر خلاف گروه قبلی فعالیت بالایی ندارند اما در توجه و تمرکز دچار مشکلند. در حقیقت این افراد حضور فیزیکی دارند اما فکر و حواسشان جای دیگری است و معمولا به اسم نابغه‌های کودن شناخته می شوند که از نشانه های آن می توان علائم ذیل را ذکر کرد:

• از روی بی دقتی دچار اشتباه می‌شوند
• در حفظ توجه بیش از ۵ دقیقه مشکل دارند
• گوش نمی دهند و فقط تظاهر به گوش دادن می کنند
• از خود عکس العمل‌های سریع نشان می‌دهند به عنوان مثال در هنگام گوش کردن ناگهان سر خود را برمی گردانند
• در سازماندهی برنامه ها مشکل دارند 
• اغلب وسایلشان را گم می کنند
• بسیار فراموشکارند
• با کوچکترین محرکی مثل بوق ماشین یا صدای تیک تاک ساعت حواسشان پرت می شود
• دستورات داده شده را پیروی نمی‌کنند (درک دستور ندارند)
• خواب کمی دارند.

راه تشخیص نوع دوم بیش فعالی

برای تشخیص این افراد و مشخص شدن روند درمان، بایستی تمام عواملی که در ادامه ذکر شده در فرد دیده شود که عبارتند از:

• حداقل ۶ نشانه از نشانه‌های ذکر شده در بالا را داشته باشند
• نشانه‌های تشخیص داده شده به مدت نه ماه تداوم داشته باشند
• حداقل دارای ۵ سال سن باشند
• شروع علائم قبل از ۷ سالگی باشد

شایان ذکر است که در برخی موارد دسته دیگری از افراد بیش فعال نیز مشاهده می‌شود که ترکیبی از دو گروه توضیح داده شده می‌باشد و علائم مشترکی از هر دو گروه را دارا هستند و تحت عنوان ADHD ‪(Attention Deficit Hyperactivity Disorder)‬ شناخته می‌شود.

انواع اختلال بیش فعالی

بیش فعالی دارای ویژگی های بارزی است که شامل پرتحرکی، کمبود توجه و تمرکز، بروز اعمال ناگهانی و غیرقابل پیش بینی می شود. این اختلال سه نوع است؛

اختلال اول بیش فعالی: در گونه اول که کودک فقط در توجه و تمرکز مشکل دارد.

اختلال دوم بیش فعالی: در نوع دوم فقط پرتحرکی دیده می شود و بالاخره نوع ترکیبی که کودک هم پرتحرک است و هم مشکل توجه و تمرکز دارد این اختلال در کودکان دبستانی و در پسرها سه تا پنج برابر شایع تر از دختران است و بیشتر در پسران اول خانواده مشاهده می شود.

اختلال سوم بیش فعالی: معمولا اختلال از سه سالگی به بعد تشخیص داده می شود. کودکان مبتلا در دوره شیرخواری اکثرا پرتحرک هستند و دست ها و پاهای خود را زیاد حرکت می دهند؛ کم خواب، کم غذا هستند و زیاد گریه می کنند.

علائم بیش فعالی کودکان:

موارد زیر میتوانند از نشانه های بیش فعالی باشند درحالیکه هیچ کدام از این نشانه ها به تنهایی یا حتی چندین مورد باهم نمیتواند نشانه کودک بیش فعال باشد. درصورت مشاهده ی این علائم برای پیگیری بیشتر به پزشک مرتبط مراجعه کنید اما درباره ی زدن برچسب بیش فعالی بر کودک بسیار محتاط باشید.

• قطع پی در پی گفت‌وگو و مکالمه بزرگ ترها
• پاسخ دادن به سؤال، پیش از آنکه جمله سؤال‌کننده به پایان برسد
• بی صبری و بی تحملی شدید طوری که هر آنچه طلب کرد، باید در همان لحظه آن را دریافت کند
• پرحرفی‌
• مدام در حال حرکت و جنب‌و‌جوش بودن
• بی‌صبری و نداشتن تحمل برای ایستادن در صف و رعایت نوبت
• عصبی و حساس بودن و مرتب پایین و بالا پریدن
• هل دادن بقیه‌ی کودکان
• برهم زدن بازی بقیه‌
• انجام تکلیف‌های مدرسه بدون توجه و دقت
• «قاپیدن» وسایل و اسباب بازی های کودکان دیگر
• نداشتن مهارتهای لازم در برقراری ارتباط‌های اجتماعی با دیگران
• گم‌کردن وسایل شخصی
• از این شاخه به آن شاخه پریدن

اگر دنبال مطالعه بیشتر درباره علائم بیش فعالی هستید می توانید مطلب علائم بیش فعالی در کودکان را مطالعه کنید.

تشخیص بیش فعالی

تشخیص بیش فعالی با یک آزمون خاص امکانپذیر نیست. مجموعه ای از این علائم باید (حداقل در مدت شش ماه) مورد بررسی قرار بگیرد. کودک این موارد را معمولا قبل از هفت سالگی نشان می دهد. همچنین کودکی که دارای این نشانه هاست با رفتارهایش اطرافیان خود را در محیط های مختلفی مانند مدرسه یا خانه دچار مشکل می کند و حتی با گروه دوستان و همسالان خود نیز به راحتی کنار نمی آید.

** در مقابل این دسته از پدر و مادرها، والدینی هستند که نمی خواهند مشکل کودک خود را بپذیرند و معمولا با بهانه آوردن از هشدارهای معلمان و سایر اطرافیان طفره می روند. این افراد از درمان این اختلال واهمه دارند و گمان می کنند داروهایی که توسط پزشک تجویز می شود برای فرزندشان عوارض دارد. این در حالی است که اگ راین کودکان در زمان مناسب درمان نشوند، نمی توانند در امور آموزشی و فعالیت های اجتماعی خود موفق عمل کحنند و ممکن است برای خودو اطرافیانشان مشکل آفرین باشند.

دلایل بیش فعالی

علت به وجود آمدن بیش فعالی احتمالا ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی است. احتمالا این کودکان در بخش های مربوط به توجه و تمرکز در مغز دچار نقس جزئی هستند. از عواملی که می توانند در بروز این اختلال موثر باشند سیگار کشیدن و یا مصرف الکل در دوران بار داری توسط مادر است.

حتی استنشاق تحمیلی دود سیگار توسط مادر باردار، باعث اختلال در رفتار کودک می شود. استرس مادر هم با این موضوع ارتباط دارد. تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده بیانگر این است که این اختلال معمولا در خویشاوندان نزدیک این افراد هم وجود دارد.

مسمومیت ناشی از سرب حاصل از دود اتومبیل و آلودگی هوا، غذاهای محتوی مواد افزودنی مثل شیرین کننده های مصنوعی و یا رنگ دهنده های خوراکی، مواد جلوگیری کننده از فاسد شدن غذا که در بعضی از غذاهای آماده وجود دارد، نیز در ایجاد این اختلال سهیم هستند.

در صورت بی توجهی به کودکان بیش فعال و معالجه نشدن آنها احتمال اینکه این افراد در آینده به افسردگی مبتلا شوندو یا در نوجوانی رفتارهای ضد اجتماعی و گاه بزهکارانه داشته باشند زیاد است. بنابراین به والدین توصیه می شود که حتما در دوران کودکی برای معالجه فرزند خود اقدام کنند. این بیماری دردوران مدرسه بیشتر مشکل آفرین می شود زیرا کودک تمرکز کافی برای گوش دادن به درس ندارد و مدام برای بیرون رفتن از کلاس اجازه می خواهد. این بچه ها نمی توانند آرام روی صندلی بنشینند، معمولا پرحرف هستند و مدام سر کلاس با دوستان خود حرف می زنند و این موضوع باعث می شود از لحاظ تحصیلی با مشکل مواجه باشند.

والدین باید به رفتار کودکان خود دقت داشته باشند و تنها در صورتی که مجموعه از این نشانه ها را در مدت طولانی مشاهده کردند با یک متخصص مشورت کنند. در غیر اینصورت نمی توان به هر کودک پرتحرک برچسب بیش فعالی زد.

درمان بیش‌فعالی

درمان افراد بیش‌فعال عموما به دو قسمت کلی تقسیم می‌شود:

۱-درمان غیردارویی

در بیش از ۹۰ درصد موارد درمان غیر دارویی به افراد بیش فعال پیشنهاد می گردد که انواع مختلفی دارد:

۱-۱- آموزش به والدین (Parenting):

از آنجایی که کودکان بیشتر زمان خود را با والدین سپری می کنند، ناآگاه بودن والدین می‌تواند عواقب بسیار منفی را به دنبال داشته باشد. به عنوان مثال والدین ناآشنا با این اختلال به طور ناخودآگاه فرزند خود را تحقیر کرده و مورد سرزنش قرار می‌دهد که منجر به پایین آمدن عزت نفس، خشمگین شدن، پرخاشگری و در مراحل بالاتر افسردگی شود. لذا آموزش و آگاه‌سازی والدین از اهمیت بالایی برخوردار است و دانستن نکاتی که در ادامه به آن اشاره می‌شود ضروری است

۱-۱-۱-    ایمن کردن منزل (Child proofing)

کودکان بیش‌فعال به دلیل داشتن حرکات تکانشی و ناخودآگاه به شدت در معرض خطرات مختلف هستند پس ایمن سازی منازل قسمت مهمی از روند درمانی به شمار می‌آید. به عنوان مثال برای این افراد نیاز است تا وسایل شکستنی در محل مناسب قرار بگیرد، درها و پنجره ‌ها با حفاظ مناسب  مجهز گردد، وسایل تیز و برنده کاملا از دسترس خارج شود، تا حد امکان کف منزل با وسایل نرمتری مثل فرش پوشانده شود خصوصا اتاق کودک بایستی حتما با کفپوش مناسب کودکان یا فرش و موکت پوشانده شود.

۱-۱-۲-کنترل

کنترل، عبارت است از مراحل زیر نظر گرفتن فعالیت ها جهت اطمینان از این که منطبق با اقدامات برنامه-ریزی‌ شده پیش رود که به سه دسته تقسیم می‌شود.

۱-۱-۲-۱-کنترل پیشایندی (آموزش)

برای جلوگیری از خطرات احتمالی لازم است که از قبل والدین آموزش های لازم را به کودکان بدهند. به عبارتی بایستی کودکان توجیه گردند که اگر به نکاتی که به آن ها گفته می شود توجه کافی داشته باشند، می توانند تا حدود بسیار زیادی از خطرات احتمالی جلوگیری کنند. به عنوان مثال آموزش رد شدن از خیابان، آموزش راه رفتن در پله ها، آموزش پوست کندن میوه و ... می تواند از این جمله آموزش ها باشد.

۱-۱-۲-۲-کنترل فرآیندی

این مرحله از کار در حین انجام فعالیت‌ها صورت می‌گیرد. از آنجا که کودکان بیش فعال با حرکات تکانشی خود نیاز به توجه ویژه دارند، اصلاح اشتباه آن ها در حین انجام فعالیت از جمله موارد مهم به شمار می رود. مثلا اگر والدین با صحنه‌ای مواجه شوند که فرزندشان در حال پرخاش کردن و کتک زدن دوست خود است، بایستی رفتار اشتباه فرزندشان را همان جا به او متذکر شوند و از اینکه کارش موجب آزار اطرافیان می‌شود، او را آگاه سازند.

۱-۱-۲-۳-کنترل پسایندی

این مرحله بعد از انجام فعالیت‌های کودک صورت می‌گیرد که هم می تواند به صورت تشویقی باشد و هم به صورت تنبیهی. به عنوان مثال اگر کودک بتواند رفتار خود را به درستی در مهمانی کنترل کند باید از او تشکر کرد که این تشکر می تواند زبانی باشد یا او را به گردش ببرند و یا برای او هدیه ای در نظر بگیرند. شایان ذکر است که تشویق در این مرحله کمک بسیار زیادی به تکرار رفتار او خواهد کرد. از طرفی دیگر برای رفتار ناشایستش باید تنبیه نیز در نظر گرفته شود. تنبیه به هیچ وجه به معنای تنبیه بدنی نیست بلکه حذف یک محرک خوشایند است که منجر به خاموشی رفتار مورد نظر میشود. مثلا اگر قبل از مهمانی رفتن شیوه برخورد صحیح، آداب معاشرت و رفتار درست به کودک آموزش داده شد (کنترل پیشایندی) و در صورت متذکر شدن اشتباهش (کنترل فرآیندی) همچنان به رفتار نادرست خود ادامه داد می‌توانیم بلافاصله مهمانی را ترک کنیم و یا یک محرک خوشایند او ار حذف کنیم (کنترل پسایندی).

۱-۲-حل مسئله

مهارت حل مسئله نه تنها در کودکان بیش‌فعال حائز اهمیت است بلکه تمامی کودکان بایستی به درستی این مهارت را یاد بگیرند. اما در کودکان بیش‌فعال این قسمت اهمیت بیشتری پیدا می کنند چرا که این افراد اولین راه حلشان در هنگام روبه رو شدن با مشکل آسیب رساندن به خود یا دیگران است. این مهارت می تواند توسط والدین یا درمانگر صورت بگیرد در صورتی که والدین آگاهی کافی برای آموزش دادن به فرزند خود هنگام مواجهه با مشکلات را ندارند، مشورت با روانشناس یا بازی‌درمانگر بسیار ضروری است.

برای آموزش این مهارت کودک را به صورت پیش فرض در محیط‌های مختلف مثل مدرسه، مهدکودک، مهمانی، پارک و ... قرار می‌دهیم و موقعیت مورد نظر و مشکلات احتمالی را به درستی برای کودک شرح می دهیم و در ادامه راه حل مناسب برای موقعیت و مشکل مورد نظر را به او آموزش می دهیم. برای بهتر متوجه شدن این قسمت می‌توان به مثال‌های زیر اشاره کرد که آموزش هرکدام از آن ها به کودک کاملا ضروری است:

•    از کودک پرسیده شود اگر در مدرسه یا کلاس درس یا هر موقعیت مشابهی با صحنه ای روبه رو شوی که دوستت می خواهد وسیله‌ای را به زور از تو بگیرد، عکس‌العملت در این موقعیت چیست؟ معمولا کودکان مضطرب و با اعتماد به نفس پایین بیان می کنند گریه می کنم یا به دوستم می-دهم، کودکان قدرت طلب و بیش فعال می گویند که اورا کتک می زنم یا هل می دهم و یا ناسزا می گویم.

اما جواب و آموزش صحیح به کودک در مواقع روبه رو شدن با چنین مشکلی این است که باید با صدای بلند به دوستت اعلام کنی که این وسیله برای من است و تو اجازه گرفتن آن را از من نداری. در صورت تکرار شدن این عمل اشتباه از طرف دوستت باید به معلم و یا مربی خود مراجعه کنی و از او کمک بخواهی.

•    از کودک پرسیده شود اگر هنگام بازی با دوستانت به دلیل نداشتن مهارت کافی در انجام بازی تو را مسخره کردند یا از بازی بیرونت کردند و یا به او بگویند که دیگر با تو دوست نیستیم، واکنش تو در این موقعیت چیست؟ کودکان مضطرب و با اعتماد به نفس پایین از بازی بیرون می‌آیند، احساس تنهایی می کنند و یا به دلیل مسخره شدن گریه می کنند. کودکان بیش‌فعال، قدرت طلب و دارای مشکلات رفتاری با دوست خود دعوا می کنند، متقابلا دوست خود را مسخره می کنند، با دوست دیگرشان تیم تشکیل می دهند و یا بازی را خراب می کنند.

اما جواب و آموزش صحیح به کودک، در مواقع روبه رو شدن با چنین مشکلی این است که باید محکم و با صدای بلند به دوستت بگویی، تو اجازه مسخره کردن من را نداری من هم مثل تو تمرین می کنم و بازی را یاد می گیرم. ما همه با هم بازی می کنیم تو نمی توانی بگویی که چه کسی بازی کند و چی کسی نه. دلیل دوست نبودن رفیقت را بپرس و به او بگو من خوشحال می شدم که با تو دوست باشم ولی اگر تو تمایلی نداری و نمی خواهی هیچ اشکالی ندارد من دوستان زیاد دیگری دارم.

۱-۳-پرورش حواس پنجگانه

کودکان بیش‌فعال عمدتا از لحاظ حسی ضعیف هستند اگرچه تقویت حواس مختلف تاثیر بسزایی بر آن ها داشته، اما گاها اختلالشان با کودکانی که دارای اختلال حسی هستند اشتباه گرفته می‌شود که در بخش‌های بعدی به تفصیل به تفاوت این دو اختلال خواهیم پرداخت. در این جا دانستن این نکته کافی است که تقویت حواس پنجگانه به نوعی باعث افزایش تمرکز در کودکان بیش فعال شده چراکه این تمرینات توجه کودکان را به محیط اطراف بیش از پیش جلب کرده و به طور ناخودآگاه به درمان آن ها کمک می کند.

به عنوان مثال برای تقویت حس بینایی می توان با استفاده از لگوهای رنگی یا مکعب‌های چوبی سازه‌ای را ساخت و از کودک بخواهیم تا مانند شکل ساخته شده را بسازد. برای تقویت حس شنوایی می‌توان دستورات شنیداری مختلف به آن‌ها بدهیم، مثلا به او گفته شود اسباب بازی آبی را به زیر میز زرد رنگ منتقل کن و چندین بار بازی را با دستورات مختلف تکرار کنیم تا پردازش شنیداریش تقویت شود. برای تقویت حس بویای یا چشایی می توان چشمان کودک را بست و از غذاهای مختلف استفاده کنیم که کودک بو کند و بچشد و نوع غذا و مزه آن را تشخیص دهد. برای تقویت حس لامسه نیز بازی لمس اشیا با چشمان بسته گزینه مناسبی است به طوری پس از لمس کردن میزان زبری یا نرمی آن را تشخیص دهد.

۱-۴-خودگویی

از ویژگی‌های چشمگیر کودکان بیش فعال، حواس پرتی و فراموشکاری است. لذا وادار کردن کودک به تکرار دستورات و جملات، قسمت عمده ای از این مشکل را حل خواهد کرد و میزان حرف شنوی آن ها را به دلیل تمرکز بیشتر بر روی دستورات بسیار بالاتر خواهد برد. به عنوان مثال هنگامی که از کودک تقاضا می شود که نمکدان را بیاورد باید به او گفته شود که در طول مسیر سفره تا آشپزخانه مدام لغت نمک یا نمکدان را با خود تکرار کند تا تمرکز بیشتری بر روی کار خود داشته باشد و دستور را فراموش نکند.

***دانستن این نکته خالی از لطف نیست که هرچه جملاتی که به کودک گفته می‌شود کوتاه تر، خلاصه تر (در حد یک جمله)، واضح تر و شفاف تر باشد امکان حرف شنوی او بیشتر می شود. 

۱-۵-ورزش

ورزش و تحرک از عوامل بسیار بسیار مهم و تاثیرگذار در درمان اختلال بیش‌فعالی است. هر چه میزان تحرک کودک در طول روز بیشتر شود و انرژی بیشتری صرف کند، به همان میزان رفتارهای تکانشی او کمتر شده و آسیب کمتری به خود و محیط اطرافش می رساند. نکته مهم در انتخاب نوع ورزش برای کودکان این است که اگر ورزش منتخب همزمان نیم کره راست و چپ مغز را درگیر کند یعنی همزمان از دست و پای راست و چپ خود استفاده کنند (مانند شنا یا دوچرخه‌سواری) و تحرک بیشتری داشته باشند (مانند صخره‌نوردی و کوه نوردی) هماهنگی مغز با بدن بالاتر رفته و روند درمان سریع‌تر خواهد شد.

۱-۶-برنامه غذایی

مواد غذایی و خوراکی هایی که مواد نگه‌دارنده یا کافئین دارند برای کودکان بیش‌فعال بسیار مضر است. از جمله این خوراکی ها می توان به کنسرو، نوشابه، شکلات، شیرکاکائو و... اشاره کرد.

۱-۷-تنظیم نور

نورهای سفید مانند لامپ های مهتابی، هیجان کودک را بالا برده و دائما او را بی‌قرار می کند. به همین دلیل هرچه کمتر در معرض نورهای سفید قرار بگیرد، رفتارهای تکانشی او کمتر می شود.

۲-درمان دارویی بیش فعالی

اگرچه درمانی دارویی برای این اختلال به هیچ وجه توصیه نمی شود و جز در موارد خاص برای افراد با این اختلال تجویز نمی شود اما به طور معمول از داروهایی استفاده خواهد شد که با تاثیر بر روی قشر مغز و تالاموس، افزایش تمرکز، کاهش تحرک و بی قراری در پی خواهد داشت. از جمله این داروها می توان به ریتالین، ریسپریدون، دگزامفتامین، آنوموگستین و Maols اشاره کرد.

نکته بسیار مهم و حائز اهمیت در این قسمت این است که این داروها نباید به مدت طولانی استفاده شود چراکه فقط روشن کننده موتور برای درمان‌پذیری و شروع بازی درمانی هستند و به هیچ وجه نباید بدون مشورت و تجویز روانپزشک استفاده شود.

نکاتی برای کنترل بهتر کودکان بیش فعال:

شاید فکر کنید که برای کنترل این انرژی هیچ راهی وجود ندارد اما ما نکاتی را در اینجا برایتان آورده‌ایم که می‌توانید این انرژی را کنترل کنید.

• به رژیم غذایی او توجه کنید اگر کودکی پر انرژی دارید، به رژیم غذایی او دقت کنید. مقدار مواد مصرفی چون کافیین، محصولات گندمی (نان، بیسکویت، کیک) و دیگر مواد شیمیایی را در رژیم غذایی او کنترل کنید. برچسب‌های محصولات را بخوانید و از مقدار قند مصرف شده در مواد غذایی و نوشیدنی‌های آن آگاهی یابید. به دنبال سالم‌ترین مواد غذایی مانند اسنک‌هایی که در بیرون از خانه مصرف می‌کنید، باشید.
• به دنبال فعالیت‌هایی برای کودکتان باشید بعضی از مردم معتقدند که ورزش برای کودکان در سنین پایین مناسب نیست اما کودکان پر انرژی احتیاج به سوزاندن کالری دارند. به دنبال فعالیت‌هایی باشید که احتیاج به دویدن، پریدن، رقصیدن و تحرک دارد. به جای رفتن به کتابخانه، او را به کلاس شنا یا دیگر کلاس‌های ورزشی بفرستید تا انرژی بسوزاند. با کودکتان بازی کنید کودکان پر انرژی احتیاج به تعامل از سوی دیگران دارند. این کودکان نمی‌توانند ساعت‌ها رو به روی تلویزیون بنشینند یا کتاب بخوانند در حالی که شما اطراف خانه می‌چرخید. برای آنها وقت بگذارید و با آنها بازی کنید. اسباب بازی‌هایی برای او بخرید که احتیاج به تحرک و فعالیت دارد کودکان پر انرژی تحرک را دوست دارند. آنها به دنبال اسباب بازی‌هایی مانند دوچرخه سواری، توپ‌بازی، هولا هوپ هستند که احتیاج به فعالیت دارد. این کودکان از خواندن کتاب یا نقاشی کردن کسل می‌شوند و معمولا نمی‌توانند آرام مقابل تلویزیون به مدت طولانی بنشینند.
• تا جایی که می‌توانید تلویزیون را خاموش کنید تحقیقات نشان داده که بازی‌های رایانه‌ای و تلویزیون منجر به مشکلات رفتاری می‌شود. کودکان زیر ۳ سال، هر چه بیشتر تلویزیون ببینند، بیشتر در معرض مشکلات در مدرسه قرار خواهند گرفت. به ازای هر ساعت تماشای تلویزیون در روز، احتمال ایجاد مشکلات رفتاری در کودکان تا ۱۰% افزایش می‌یابد. به عنوان مثال تماشای ۲ ساعت تلویزیون در روز برابر با احتمال ۲۰% مشکلات رفتاری در کودکان است.
• بر رفتارهای مثبت او تمرکز کنید با کودکان پرانرژی معمولا بد رفتاری می‌شود. مطمئنا آنها جمله‌هایی مانند «بنشین» «نپر» را بارها شنیده‌اند. سعی کنید به جای این کار از او تعریف کنید. اگر او هنگامی که شما با فرد دیگری در حال صحبت هستید یا در مطب پزشک منتظر نشسته‌اید، آرام بود، او را تحسین کنید. به او بگویید که شما متوجه رفتار خوب او شده‌اید. اگر او در سوپر مارکت آرام کنار شما قدم زد و مانند همیشه نپرید و جست و خیز نکرد، از او تشکر کنید و به او بگویید که به داشتن همچین کودکی افتخار می‌کنید. کودکان پر انرژی کودکان بدی نیستند. آنها معمولا کنجکاو و پر از زندگی هستند و هیچ وقت نمی‌خواهند به شما آزار برسانند. به جای ممانعت از او، سعی کنید رفتارهای او را مدیریت کنید. در این صورت محیطی آرام‌تر برای خود و خانوده خود خواهید داشت. فرزند شما همان کاری را انجام می دهد که شما انجام می دهید فرزندان شما برای این که چگونه در دنیای بیرون رفتار کنند، از رفتار شما الگو می گیرند. شما باید از رفتار خودتان برای راهنمایی فرزندتان کمک بگیرید.
• اگر می خواهید فرزندتان کلمه «لطفا» را به کار برد، خودتان نباید استفاده از این کلمه را فراموش کنید. اگر می خواهید فرزندتان با صدای بلند صحبت نکند، باید صدای خود را همیشه در حد معقول نگه دارید. فراموش نکنید آنچه که در عمل ثابت می کنید، بسیار مهم تر از آن است که حرفش را می زنید.
• احساستان را به فرزندتان نشان دهید صادقانه به فرزندتان نشان دهید که رفتار او چه تاثیری در شما می گذارد. احساسات فرزند شما از خود شما تاثیر می پذیرد. شما برای فرزندتان شبیه یک آینه هستید. او احساسات و رفتار شما را دریافت می کند و بازتاب می دهد. در سن ۳ سالگی کودک می تواند احساسات خود را به صورت واقعی نشان دهد. یک مثال ساده؛ وقتی شما می گویید: «من از این زندگی خسته شده ام» و با ضمیر«من» جمله را آغاز می کنید، به فرزندتان این امکان را می دهید که زندگی را از دیدگاه شما ببیند. بنابراین در انتخاب جملاتتان بسیار دقیق باشید.
• فرزندتان را به کار خوب تشویق کنید وقتی فرزندتان به گونه ای رفتار می کند که شما می پسندید، می توانید او را با جملاتی مثبت تشویق کنید. وقتی فرزندتان تکالیفش را به موقع انجام می دهد، به او بگویید: «من به داشتن پسر یا دختری مثل تو افتخار می کنم».
• دوستانه در مقابل فرزندتان زانو بزنید زانو زدن روی زمین به طوری که در مقابل فرزندتان قرار بگیرید، یکی از قوی ترین راه های ارتباط مثبت با او است. وقتی به فرزندتان نزدیک می شوید، به او اجازه می دهید تا از آهنگ صدای شما آنچه را که فکر می کنید، دریافت کند و بر آنچه مورد نظر شماست تمرکز کند. وقتی توجه او را به خود جلب کنید، دیگر لازم نیست با اجبار او را وادار به این کار کنید.
• برای فرزندتان یک شنونده خوب باشید گوش کردن به عقاید فرزندتان یکی از راه های کنترل کردن آنهاست. فرزند شما برای این که نمی تواند عقاید خود را خوب مطرح کند، دچار نا امیدی می شود. شما می توانید با یک جمله ساده از بروز این نا امیدی جلوگیری کنید؛ مثل «من می دونم تو چه احساسی داری و کاملا درکت می کنم». با این جلمه به او کمک می کنید که بر کشمکش های درونی خود غلبه کند. به او ثابت می کنید عقاید او مورد احترام شماست.
• به قولتان عمل کنید زمانی که بر اساس قول هایی که داده اید عمل می کنید، چه خوب و چه بد، فرزندتان به شما اعتماد خواهد کرد و به شما احترام می گذارد. بنابراین وقتی به او قول می دهید پس از مرتب کردن اتاقش او را به پارک می برید، باید به قولتان عمل کنید. یا وقتی قول می دهید موقعی که با شما به کتابخانه می آید اگر آرام باشد او را به شهر بازی می برید، ولی او بر خلاف نظر شما عمل می کند، اصلا لازم نیست به او اعتراض کنید. فقط به آنچه که قول داده بودید، عمل نکنید. همیشه عمل کردن بسیار مهم تر از حرف زدن در مورد چیزی است.
• وسایل با ارزش را از دسترس فرزندتان دور نگه دارید وقتی عینک شما وسیله جالبی برای بازی در نظر فرزندتان است، فراموش نکنید که او نمی داند نباید با خیلی از وسایل ضروری بازی کند. کافی است این وسایل را از دسترس فرزندتان دور کنید.
• مرزهای مشخص بین خودتان و فرزندتان قرار دهید قبل از این که در امور شخصی فرزندتان دخالت کنید، بهتر است از خود بپرسید آیا این دخالت واقعا لازم است؟ بهتر است درخواست ها و دستورالعمل ها و پاسخ های منفی را به حداقل ممکن برسانید تا از بروز کشمکش های درونی و احساسات نا هنجار جلوگیری کنید.
• فرزند شما باید بداند که با داد و فریاد کاری از پیش نمی برد فرزند شما با داد و فریاد چیزی را از شما می خواهد ولی با توجه کردن به داد و فریادهایش او را بیشتر به این کار تشویق می کنید. در این مواقع به او بگویید نه! یعنی نه! و تحت هیچ شرایطی این کار را برای او انجام نمی دهید. اگر به او بگویید نه یعنی نه، ولی آن کار را برای او انجام دهید، او عادت می کند برای درخواست کوچک ترین چیزی ناله و شکایت کند و می داند در نهایت موفق می شود. باید از ایجاد این حس در فرزندتان جلوگیری کنید و به او یاد دهید که باید قوی باشد.
• خواسته هایتان را مثبت و آسان با فرزندتان مطرح کنید اگر خواسته ها یتان را واضح و ساده با فرزندتان در میان بگذارید، او می داند که شما از او چه انتظاراتی دارید و تفکر او را در یک مسیر مثبت قرار می دهید. برای مثال به جای استفاده از حالت منفی جمله «در را باز نگذار» از حالت مثبت«لطفا در را ببند» استفاده کنید.
• به فرزندتان مسئولیت و فرصت تجربه دهید وقتی فرزندتان رو به رشد می رود، مسئولیت رفتارش را به خود او واگذار کنید و به او اجازه دهید تا مراحل طبیعی رشد رفتاری را خودش تجربه کند. لازم نیست که همیشه شما مسئولیت هایش را به او گوشزد کنید. با توجه زیاد به فرزندتان حس مسئولیت پذیری را از او سلب می کنید. شما باید به فرزندتان فرصت دهید تا خودش به نتایج منطقی برسد.
• هر چیزی را یک بار به فرزندتان بگویید و به او فرصت حرکت دهید انتقاد دائم از فرزندتان نه تنها کاری از پیش نمی برد بلکه فقط باعث خستگی خود شما می شود. اگر می خواهید فرزندتان با شما همکاری کند، بهتر است با یک بازی ساده از او بخواهید کاری را که می خواهید، انجام دهد. در این بازی شما از فرزندتان در انجام کاری کمک می گیرید، از شماره یک تا شماره ۳ بشمارید، با توجه به کاری که به او سپرده اید زمان بین شماره یک تا۳ را در نظر بگیرید. اهمیت بازی را به او یادآوری کنید و شروع به شمارش کنید. در این فاصله او باید آن کارا انجام دهد.
• به فرزندتان ارزش دهید و به او نشان دهید که فرد مهمی است فرزند شما دوست دارد که در امور خانواده سهیم باشد. شما می توانید با واگذار کردن کارهای خیلی ساده منزل یا کارهایی که فرزندتان می تواند به سادگی از پس آنها بر بیاید، به او فرصت دهید تا نقش خود را به عنوان یک فرد مهم در امور خانه بازی کند. این باعث می شود که فرزندتان اهمیت نقش خود را در خانه احساس کند. هر چه کارهای بیشتری به او بسپارید، او بیشتر تلاش می کند. سپردن کارهای بی خطر منزل به فرزندتان باعث می شود او تبدیل به فردی مسئول شود. اعتماد به نفس در او به وجود آید. به خود شما هم کمک کند.
• به فرزندتان فرصت دهید خودش از حقوقش دفاع کند در زندگی فرزند شما موقعیت هایی پیش می آید که او باید بتواند از حقوق خود دفاع کند. شما باید این موقعیت ها را به صورت ساده برای او فراهم کنید تا درصورت لزوم خود او بتواند از حقوقش بدون کمک شما دفاع کند.
• لبخند را به چهره فرزندتان هدیه دهید یکی دیگر از راه های کاهش تنش روانی و کشمکش های درونی فرزندتان این است که با او شوخی کنید. می توانید وانمود کنید که یک هیولای ضعیف هستید که او می تواند شما را شکست دهد یا صدای حیوانات را تقلید کنید. یک شوخی ساده لبخند را برای شما و فرزندتان به ارمغان می آورد
• تعریف، علت و درمان بیش فعالی در کودکان

علائم بیش فعالی در کودکان ۳ ساله چه هستند؟

 با عرض سلام و روز خوش خدمت مشاور محترم

لطفا من را در زمینه نشانه های بیش فعالی در پسر ۳ سالم کمک کنید. 

من پسری سه و نیم ساله دارم؛ پسرم کاملاً به تلویزیون و تبلت معتاد شده است؛ یعنی بدون اینها نمی تواند زندگی کند من در مقاله ای خوندم برای کودکان زیر ۳ سال نگاه کردن تلویزیون مناسب نیست مخصوصاً برنامه هایی که دارای رنگ های فراوان و مقدار تغییرات و تحرکات زیاد هستند.

در حال حاضر وقتی که من با کودکم صحبت می کنم اصلاً ارتباط چشمی به من ندارد و انگار با بی توجهی کامل به من گوش می‌کند این مسئله در مهمانی ها بسیار ریشه دار تر و بغرنج می‌شود امیرعلی در مهمانی ها اصلا به حرف من گوش نمی‌کند و من در مهمانی مجبورم همیشه دنبال خرابکاریهای او باشم.

امیرعلی بی محابا از کنار اسباب و اثاثیه رد میشه یا بی محابا با ابزارهایی که در دستش هست برخورد می کند مثلا لیوان دستشه و میخواد یک چیزی را از من بگیره در همان لحظه لیوان شیشه ای را رها میکنه بدون اینکه بدونه الان لیوان شیشه ای میشکنه یا پودر میشه یک بار هم با اینکه میدونستی که تکه های شیشه برنده ست پاشو رو تیکه های شیشه هم گذاشت.

عدم توجه و لجاجت خاصی در رفتارهای امیرعلی است من خیلی نگرانم که این در بزرگسالی ریشه دار تر نشود.

من در مقاله ای ازتون خوندم بیش فعالی و اختلال حسی یکسان است. یعنی اینها فقط در حد اختلالات حسی است که با چند جلسه بازی درمانی قابل حل است؟

نشانه های بیش فعالی در کودکان ۳ ساله چیست؟ 

چند نکته دیگر؛ امیرعلی بسیار پر جنب و جوش است؛ درسته که بی مهابا کارهایش را انجام میدهد و اصلا آینده‌نگری ندارد کودکانی که دچار اختلال حسی هستند همین نشانه ها را دارند.

ممنون میشم توضیحی درباره اختلالات و بیش فعالی بدهید. 

 علائم بیش فعالی در کودکان ۳ ساله

علائم بیش فعالی

پاسخ:

با سلام خدمت مادر محترم

قدم اول کسب اطلاعات بیشتر از تعریف بیش فعالی در کودکان است و پس از آن بررسی علایم بیش فعالی در کودکان و در نهایت اینکه بررسی کنیم تفاوت ناتوانی یادگیری، اختلال پردازش حسی و بیش فعالی چه هستند.

مدت زمان درمان بیش فعالی در کودکان

از آنجایی که بیش فعالی دارای انواع مختلف هست، شدت و ضعف بیش فعالی در کودک مشخص نیست و روش درمان در هر کودک نسبت به کودک دیگر متفاوت است به همین دلیل بیان یک زمان واحد برای درمان بیش فعالی در کودکان کاری غیر حرفه ای و مشکل دار است به همین دلیل ما سعی می کنیم.

در این مطلب روش های درمان بیش فعالی را بیان کرده و برای هر روش درمان بازه زمانی نرمال معرفی کنیم که باز این بازه درمان نمی تواند نسخه واحدی برای انواع بیش فعالی ها در کودک باشد. این قسمت از محتوا نیازمند دانش ابتدایی درباره بیش فعالی در کودکان است.

موسسه فرزندان برتر با ۱۵ سال سابقه در زمینه درمان بیش فعالی و اختلالات حسی کودکان بدون دارو و بدون بازگشت محتویاتی ارزشمند در حوزه بیش فعالی در کودکان برای وب سایت رادیو کودک تهیه کرده اند. پیشنهاد می کنیم برای کسب اطلاعات بیشتر این چند محتوای ارزشمند را مطالعه کنید تا با اطلاعات بیشتری در مسیر درمان کودک خود قدم بردارید.

تعریف، علائم، علت و درمان بیش فعالی در کودکان | تفاوت ناتوانی یادگیری، اختلال پردازش حسی و بیش فعالی | مدت زمان درمان بیش فعالی در کودکان | علائم بیش فعالی در کودکان

جدول درمان بیش فعالی در کودکان

• روش های درمان بیش فعالی در کودکان
• درمان غیر دارویی
• درمان دارویی
• انواع بیش فعالی در کودکان
• علائم بیش فعالی در کودکان
• آیا کودکان بیش فعالی درمان می شوند؟

روش های درمان بیش فعالی در کودکان

بیش فعالی در کودکان دارای ۲ نوع درمان است درمان دارویی که اکیدا توصیه می شود در آخرین مرحله و پس از درمان غیردارویی انجام شود. درمان های دارویی اصولا بازگشت بسیار بیشتری و شدید تری نسبت به باقی درمان ها دارند بخاطر همین همیشه سعی کنید درمان های غیردارویی را در اولویت قراردهید.

درمان غیر دارویی

موسسه فرزندان برتر با ۱۵ سال سابقه در زمینه درمان تمام انواع بیش فعالی و اختلالات حسی محتوایی با تعریف، علائم، علت و درمان بیش فعالی در کودکان تولید کرده اند که در آن به خانواده های عزیز اطلاعات بسیاری در این زمینه داده اند. 

اما نکته حایز اهمیت اینجاست که تشخیص بیش فعالی پروسه ای بسیار پر چالش است زیرا بسیاری از اختلالات حسی در کودکان با نشانه های بیش فعالی همپوشانی دارند درست مثل حساسیت های فصلی و سرماخوردگی که در ظاهر شبیه به هم اما در باطن منبع پیدایش و درمان های غیریکسان دارند.

به همین دلیل موسسه فرزندان برتر برای آگاهی کامل خانواده ها در قالب محتوای دیگری با عنوان تفاوت ناتوانی یادگیری، اختلال پردازش حسی و بیش فعالی تولید کرده اند که به خانواده ها کمک می کند بصورت کاملا بتوانند تشخیص مناسب درباره بیش فعالی و اختلالات حسی کودکان خود داشته باشند. 

پس از مطالعه مطلب بالا متوجه خواهید شد که یک اختلال کوچک در زمینه شنوایی یا حسی در کودکان نشانه هایی مشابه بیش فعالی دارد که با چند جلسه بازی درمانی یا قصه درمانی بصورت کامل برطرف می شوند.

روش درمان غیر دارویی همیشه روشی با ثبات تر در درمان های اختلالی و بیش فعالی است، به همین دلیل توصیه می کنیم برای کسب اطلاعات کامل تر و جامع تر درباره آینده کودک خود با موسسات معتبر در این زمینه تماس حاصل نمائید تا بتوانید مسیر زندگی کودک خود را با قوای بیشتری هموارتر کنید.

چند نمونه از درمان های غیردارویی بیش فعالی در کودکان در این قسمت تیتر وار آورده شده اند برای مطالعه بیشتر به مطالبی که در بالا ارجاع داده شده اند مراجعه فرمائید.

• آموزش به والدین (Parenting)
•  ایمن کردن منزل (Child proofing)
• کنترل
• کنترل پیشایندی (آموزش)
• کنترل فرآیندی
• کنترل پسایندی
• حل مسئله
• پرورش حواس پنجگانه
• خودگویی
• ورزش
• برنامه غذایی
• تنظیم نور

درمان دارویی

اگرچه درمانی دارویی برای این اختلال به هیچ وجه توصیه نمی شود و جز در موارد خاص برای افراد با این اختلال تجویز نمی شود اما به طور معمول از داروهایی استفاده خواهد شد که با تاثیر بر روی قشر مغز و تالاموس، افزایش تمرکز، کاهش تحرک و بی قراری در پی خواهد داشت. از جمله این داروها می توان به ریتالین، ریسپریدون، دگزامفتامین، آنوموگستین و Maols اشاره کرد.

نکته بسیار مهم و حائز اهمیت در این قسمت این است که این داروها نباید به مدت طولانی استفاده شود چراکه فقط روشن کننده موتور برای درمان‌پذیری و شروع بازی درمانی هستند و به هیچ وجه نباید بدون مشورت و تجویز روانپزشک استفاده شود.

رادیو کودک

مقالات درباره بیش فعالی در کودکان

کتاب؛ مقاله و نکات روانشناسی کودک و نوجوان

مقالات مرتبط با بیش فعالی در کودکان

آیا کودکان بیش فعال درمان می شوند؟

درمان بیش فعالی یا ADHD صرفا از طریق مصرف دارو نیست.  درمان های موثر دیگری نیز وجود دارد که می تواند به کودکان مبتلا به بیش فعالی ADHD کمک کند تا توانایی خود را برای توجه بیشتر بدست آورده، رفتارهای تکانه ای خود را کنترل کنند و فعالیت بیش از حد را محدود سازند.

وعده های غذایی، بازی، تمرین و یادگیری مهارت های اجتماعی بهتر، همه بخشی از یک برنامه درمان متعادل است که می تواند هم عملکرد او در مدرسه، مهدکودک و مکان های اجتماعی را بهبود بخشد و هم استرس و سرخوردگی کودک از محیط اطراف را کاهش دهد.

جدول محتوای درمان بیش فعالی

• دارو تنها درمان بیش فعالی نیست
• چند نکته مهم درباره مصرف داروهای بیش فعالی
• درمان بیش فعالی از خانه شروع می شود
• قدرت تمرین در درمان بیش فعالی
• اهمیت خواب در درمان بیش فعالی
• تاثیر تغذیه خوب بر بیش فعالی
• درمان حرفه ای بیش فعالی در کودکان
• رفتار درمانی برای کودکان بیش فعال
• آموزش مهارت های اجتماعی
• نکاتی برای حمایت از درمان بیش فعالی در فرزندتان
• مدت زمان درمان بیش فعالی در کودکان
• علائم بیش فعالی در کودکان
• آیا کودکان بیش فعال درمان می شوند؟

دارو تنها درمان بیش فعالی نیست

در مطلبی دیگر به همت مجموعه فرزندان برتر (با سابقه ۱۵ سال فعالیت در زمینه درمان بیش فعالی بدون دارو) انواع بیش فعالی توضیح داده شد، راه های تشخیص هر کدام به تفصیل بیان شد، روش های درمان های دارویی و غیر دارویی بیش فعالی بررسی شد.

بیشتر بدانید: برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله تعریف، علائم، علت و درمان بیش فعالی در کودکان چیست را مطالعه کنید.

تحریک کننده هایی مانند ریتالین و آددلول اغلب برای اختلال کمبود توجه (ADHD یا ADD) تجویز می شوند، اما ممکن است بهترین گزینه برای فرزند شما نباشد و قطعا این تنها درمان برای کودک شما نیست.

داروهای درمان و کنترل بیش فعالی یا ADHD ممکن است به فرزندتان کمک کند تا بهتر تمرکز کند یا حداقل در کوتاه مدت به نشستن بدون تنش ادامه دهد. اما تا به امروز، شواهد کمی وجود دارد که کودکانی که برای کنترل بیش فعالی دارو مصرف کرده اند در پیشرفت تحصیلی، روابط یا مسائل رفتاری در بلندمدت بهبود مستمر داشته اند، حتی باید گفت مصرف دارو در کوتاه مدت، تمام مشکلات را حل نخواهد کرد و علائم بیش فعالی یا ADHD را کاملا حذف نخواهد کرد.

علاوه بر مواردی که درباره برگشت پذیری یا عدم تاثیر دارو در بلند مدت بیان شد، نگرانی ها در مورد اثرات این داروهای قدرتمند در مغز در حال رشد کودک وجود دارد.عوارض جانبی ای مانند تحریک پذیری، از دست دادن اشتها و بی خوابی نیز می تواند به مشکلات فعلی کودک اضافه شود.

در درمان بیش فعالی دارو یک ابزار است، نه یک درمان

چند نکته مهم درباره مصرف داروهای بیش فعالی

پاسخ به داروهای بیش فعالی یا ADHD در هر شخص متفاوت است: پس از مصرف دارو بعضی از کودکان پیشرفت قابل ملاحظه ای دارند، در حالی که کودکان دیگر به هیچ وجه تمایلی برای تغییر از خود نشان نمی دهند. عوارض جانبی نیز از کودک به کودک متفاوت است، و بارها دیده شده ضرر دارو بر برخی کودکان به مراتب بیشتر از منافع است. از آنجا که همه به طور متفاوتی پاسخ می دهند، پیدا کردن دارو مناسب و مقدار مصرف مناسب نیاز به دقت و زمان دارد.

تاثیر دارو در بیش فعالی زمانی که با دیگر روش های درمانی ترکیب شود بیشتر و موثرتر خواهد بود: فرزند شما به داروها عکس العمل بهتر و موثرتری نشان خواهد داد اگر از دیگر روش های درمان همزمان استفاده شود. مخصوصا روش های درمانی که به کودک روش های کنار آمدن با مشکلات و حل مسئله را می آموزد.

داروهای ADHD همیشه باید تحت نظارت مصرف شوند: درمان دارویی بیش فعالی یا ADHD خیلی بیشتر از مصرف یک قرص خاص در زمان های مشخص است. پزشک کودک شما حتما باید ناظر بر عوارض جانبی داروها باشد. زمانی که داروهای مصرفی بیش فعالی تحت نظر مصرف نشوند و نظارتی بر کنترل تاثیر آن ها نباشد بسیار برای کودک ریسکی و خطرناک خواهد بود.

اگر شما روش درمان با دارو را در نظر گرفته اید بدانید که قرار نیست تا ابد کودک شما دارو مصرف کند: روش از این شاخه دارو به آن شاخه دارو پریدن اصلا روش مناسبی برای درمان نیست، هر زمانی که احساس کردید کودک شما تاثیر مورد نیاز از داروی خود را دریافت نکرده است بی برو برگرد با پزشک مربوطه در میان بگذارید یا حتی در صورت اضطرار درمان را متوقف کنید.

درمان بیش فعالی یا ADHD از خانه شروع می شود

کودک بیش فعال اگر در بهترین و تضمینی ترین مسیر درمان بیش فعالی قرار بگیرد باز هم التهابات داخل خانه می تواند کاملا مسیر تمام این درمان ها را به بیراهه ببرد.

به عنوان یک پدر و مادر، شما تاثیر زیادی بر روی درمان فرزند خود دارید. شواهد نشان می دهد که خوردن یک رژیم غذایی سالم با انرژی مناسب، تمرین و فعالیت های بدنی مناسب و برنامه های هوشمندانه دیگر مثل قصه گویی، دیدن تئاترهای کودکان و .. می تواند به بهبود کودک بیش فعال کمک های روحی و روانی کند.

پس بدانید اولین درمانگر کودک مادر، پدر و اطرافیان او هستند.

قدرت تمرین در درمان بیش فعالی - ADHD

مطالعات نشان می دهد که میانگین ۳۰ دقیقه فعالیت خارج از خانه مخصوصا در طبیعت می تواند تاثیر بسیاری بر کاهش علائم بیش فعالی در کودکان داشته باشد. بر خلاف دارو بیش فعالی، ورزش نیازی به تجویز ندارد و عوارض جانبی ندارد.

ورزش کردن یکی از ساده ترین و موثر ترین راه های کاهش علائم بیش فعالی است. فعالیت فیزیکی بلافاصله باعث افزایش سطح دوپامین، نوراپی نفرین و سطح سروتونین می شود که همه آنها بر تمرکز و توجه تاثیرات شگفت انگیزی دارند.

به این ترتیب ورزش و داروهای بیش فعالی به همین ترتیب عمل کرده و تاثیرات یکسانی دارند، اما بر خلاف دارو بیش فعالی، ورزش نیازی به تجویز ندارد و عوارض جانبی ندارد.

اهمیت خواب در درمان بیش فعالی - ADHD

خواب با کیفیت منظم می تواند منجر به بهبود چشمگیر علائم بیش فعالی شود. با این حال، بسیاری از کودکان مبتلا به بیش فعالی در خواب شبانه مشکل دارند.

گاهی اوقات این مشکلات خواب به علت داروهای محرک است، و کاهش دوز یا متوقف کردن دارو به طور کامل مشکل را حل خواهد کرد اما این نکته را مدنظر داشته باشید که هر تصمیمی درباره داروهای کودکانتان حتما با پزشک مربوطه هماهنگ شود.

با این حال، درصد زیادی از کودکان مبتلا به بیش فعالی - ADHD که از محرکها استفاده نمی کنند نیز مشکلات خواب دارند. اگر فرزند شما یکی از آنها باشد، راهنمایی های زیر می تواند کمک کند.

• تنظیم زمان خواب به طور منظم
• اجازه ندهید کودک در زمانی غیر از زمان تنظیم شده بخوابد، پس اگر سر و صدای پس زمینه کودک شما را بیدار نگه می دارد، یک دستگاه صدایی یا یک فن را امتحان کنید.
• در زمان تنظیم شده برای خواب حتما تمام دستگاه های الکترونیک (تلویزیون، کامپیوتر، بازی های ویدئویی، آی فون) را حداقل یک ساعت قبل از خواب خاموش کنید.
• بر روی فعالیت های بدنی کودک در شب محدودیت قائل شوید هرچقدر فعالیت بدنی کمتر باشد کودک سریع تر میتواند به آرامش رسیده و به خواب برود

تاثیر تغذیه خوب بر بیش فعالی

مطالعات گسترده بر روی تاثیر تغذیه بر بیش فعالی نشان داده است که چه غذایی در چه زمانی می تواند تاثیرات مثبت و منفی ای بر روی بیش فعالی کودکان بگذارد.

در این قسمت توضیحات مختصری درباره تغذیه بیش فعالی خدمتتان ارائه می کنیم. فاصله بین تغذیه اصلی و میان وعده ها نباید بیشتر از ۳ ساعت باشد. این امر به حفظ قند کم خون فرزندتان، به حداقل رساندن تحریک پذیری و تمرکز بیشتر کودک کمک می کند.

پروتئین و کربوهیدرات: سعی کنید در هر وعده غذایی مقدار کمی پروتئین، کربوهیدرات های پیچیده در هر وعده و میان وعده غذایی او وجود داشته باشد.

سطح روی، آهن و منیزیم در خون فرزندتان را بررسی کنید: بسیاری از کودکان مبتلا به بیش فعالی از کمبود این مواد مغذی در بدنشان آزرده می شوند و آسیب می بینند و افزایش سطح آنها ممکن است به کنترل بیش فعالی کمک کند. در تحقیق دیگری تاثیرات آهن بر روی کودکان بیش فعال را مشابه تاثیرات داروهای بیش فعالی برابر گرفته است.

حتما اسیدهای چرب امگا ۳ را به رژیم غذایی کودک اضافه کنید: مطالعات نشان می دهد که امگا ۳ باعث کاهش فعالیت بیش از حد تکانشی و افزایش غلظت در کودکان و بزرگسالان مبتلا به بیش فعالی می شود. امگا ۳ در ماهی قزل آلا، ماهی تن، ساردین و تخم مرغ و محصولات شیری غنی شده یافت می شود. با این حال، ساده ترین راه برای افزایش مصرف کودک شما از طریق مکمل های روغن ماهی است.

درمان حرفه ای بیش فعالی در کودکان

اگرچه راه های بسیاری وجود دارد که می توانید به کودک مبتلا به بیش فعالی در خانه کمک کنید، اما ممکن است بخواهید از طریق حرفه ای به بحث درمان کودکتان بپردازید.متخصصان بیش فعالی می توانند به شما در ایجاد یک برنامه درمان موثر کمک کنند. درمانی چند جانبه برای بهبود کودک بصورت بدون بازشگیتی.

موسسه درمانی فرزندان برتر با ۱۵ سال سابقه در زمینه درمان کودکان بیش فعال و دارای اختلالات حسی، بدون نیاز به دارو و بدون بازگشت، می تواند یکی از حرفه ای ترین مراجع درمانی کودک شما باشد.

موسسه درمانی فرزندان برتر در حال حاضر تولیدات محتوای ارزشمندی در زمینه درمان کودکان ارائه می دهند. این محتویات بر روی سایت رادیوکودک و وب سایت فرزندان برتر قابل مشاهده است.

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره موسسه فرزندان برتر پیشنهاد می کنیم مطلب پائین که توسط تیم ارزشمند فرزندان برتر تولید شده است را مطالعه کنید تا هم به مسئله بیش فعالی تسلط لازم را پیدا کرده و هم با قدرت درمانی موسسه بیشتر آشنا شوید.

تعریف، علائم، علت و درمان بیش فعالی در کودکان چیست؟

تفاوت ناتوانی یادگیری، اختلال پردازش حسی و بیش فعالی

استعدادیابی کودکان چیست، مزایا، تست ها، و مراکز استعدادیابی کودکان

رفتار درمانی برای کودکان بیش فعال

یکی از درمان های بسیار موفق بیش فعالی رفتار درمانی هست. این روش درمانی انقدر اثربخش است که شاید به مرور زمان خود را جایگزین داروهای مصرفی کودک بکند و مقدار داروی مصرفی کودک را کاهش دهد.

رفتار درمانی به بیان ساده تقویت رفتارهای مناسب از طریق پاداش و ستایش و کاهش رفتارهای مشکل زا از طریق محدودیت و نمایش عواقب کار توسط کودک است.

طبق نظر آکادمی اطفال در آمریکا، سه اصل اساسی برای رویکرد رفتار درمانی وجود دارد:

• مشخص کردن هدف های واضح: هدف های معین، واضح و مشخص برای کودک قرار دهید برای مثال تمرکز ۲۰ دقیقه ای روی تکالیف منزل یا به اشتراک گذاشتن وسایل بازی با دوستان در خانه و مدرسه.
• پاداش و جریمه: پاداش مثبتی برای هر انجام تمام و کمال هر عمل قرار دهید و زمانی که کودک شما در رسیدن به یک هدف وا می ماند او را جریمه کنید.
• ادامه مسیر پاداش و جریمه: استفاده درست از روش پاداش و جریمه می تواند به مرور زمان شکل رفتاری کودک شما را بصورت کاملا مثبت ساختاردهی کند.

به عنوان پدر و مادر یک کودک بیش فعال شما نیز باید مسلح به نیروی علم باشید، به همراه یک درمانگر شناختی - رفتاری سعی کنید برنامه جامعی برای رفتار اصلاحی کودکتان تدارک ببینید.

یک درمانگر شناختی - رفتاری بر روی راه حل های عملی روزمره تمرکز دارد. این نوع درمانگر می تواند یک برنامه جامع پاداش و جریمه منحصر به فرد برای کودک شما در خانه و مدرسه بنویسد تا به شما در شکل دادن رفتار فرزندتان کمک های مستمر کند و با بررسی اثر هر رفتار و تغییر برنامه مربوطه به شکل گیری رفتار کودک کمک فراوان کند.

صبر کلید رفتار درمانی برای کودکان بیش فعال است زیرا رفتار کودکان بیش فعال در هر لحظه غیر قابل پیش بینی است.

این شوری و شیدایی (رفتار سینوسی) در کودکان بیش فعال از بزرگترین دست اندازهای مسیر درمان کودکان بیش فعال مخصوصا در مسیر رفتار درمانی است. گاهی اوقات ممکن است به نظر برسد که آموزش ها به کودکان بیش فعال بی فایده است. بله شاید در ابتدای امر این چنین به نظر برسد و آموزش ها در کودکان بیش فعال نسبت به باقی کودکان کم بازده تر و پیشرفت کندتر باشد اما با این حال، در طول زمان رفتار درمانی بر روی علائم بیش فعالی تاثیر بسیار شگرفی خواهد گذاشت.

آموزش مهارت های اجتماعی

کودکان مبتلا به اختلال کمبود توجه اغلب در معاشرت های اجتماعی رفتارهایی از خود بروز می دهند که با تنبیه افراد اطراف مواجه می شود برای مثال حرکت های فیزیکی شدید و حتی درگیرانه با کودکان دیگر در محیط بازی، دعوا کردن سر به اشتراک گذاری اسباب بازی ها و ... همگی باعث تضعیف عزت نفس کودک می شوند.

از آنجایی که رفتارهای کودک بیش فعال رفتارهای هیجانی و پر انرژی هست مسیر حرکت مهارت های اجتماعی کودک یک مسیر دایره وار خواهد بود.

به همین دلیل از اولین آموزش ها به کودکان بیش فعال آموزش مهارت های اجتماعی است. به طور معمول در یک محیط گروهی، آموزش مهارت های اجتماعی توسط یک درمانگر انجام می شود که رفتارهای مناسب را نشان می دهد و پس از آن فرزندان باید آنها را تکرار می کنند.

مهارت های اجتماعی چند نوع هستند. برخی از مهارت های اجتماعی به کودک روش درک متقابل از حالات فرد مقابل را می آموزد و به او می گوید وقتی فرد مقابل عکس A را انجام داد شما بهتر است از عکس العمل B استفاده کنی.

گروه دیگر مهارت های اجتماعی وظیفه انتقال این مهارت ها به اجتماع را بر عهده دارند.

نکاتی برای حمایت از درمان بیش فعالی در فرزندتان

کودکان بیش فعال قدرت هماهنگی قوانین میان حیطه های مختلف را ندارند، برای مثال یک کودک بیش فعال می آموزد که چگونه با وقایع تکان دهنده در مدرسه کنار بیاید اما نمی تواند این قوانین را با قوانین خانه ای که در آن زندگی می کند هماهنگ کند و شاید در مورد مشابهی در منزل نتواند کنترل امور را در دست داشته باشد.

بسیار مهم است که خانواده ها بدانند رفتار درمانی چیست و چگونه می توانند برنامه بیش فعالی را در خانه با کودک دنبال کنند.

کودکان بیش فعال با تکرار به قدرت می رسند پس سعی کنید کودک بیش فعال را در موقعیت های قابل پیش بینی قرار دهید تا آموزه های او دچار فراموشی نشوند.

رادیو کودک

مقالات درباره بیش فعالی در کودکان

کتاب؛ مقاله و نکات روانشناسی کودک و نوجوان

مقالات مرتبط با بیش فعالی در کودکان

درمان دارویی بیش فعالی در کودکان - عوارض و خطرات ریتالین

تشخیص اشتباه در بیش فعالی یا عدم تمرکز در علم روانشناسی کودک می تواند مسیر زندگی یک کودک را کاملا تغییر دهد؛ خانواده ها باید به سلاح علم و دانش مجهز باشند تا بتوانند بهترین تصمیمات را برای کودک خود بگیرند تا جایی که درست و غلط را از هم تمیز داده و حتی درکی از تشخیص درست یا اشتباه پزشک روانشناس کودک خود داشته باشند. 

بیشتر بخوانید: درمان دارویی بیش فعالی در کودکان

به همین دلیل پیشنهاد می کنیم در ابتدا با مطالعه تعریف بیش فعالی بدانیم بیش فعالی چیست و پس از آن با مطالعه تفاوت میان بیش فعالی و اختلالات حسی همپوشانی های این دو حوزه را درک کرده و بدانیم حتی اگر رفتاری در کودک از علائم بیش فعالی هست می تواند یک اختلال حسی ساده باشد. 

همانند سرماخوردگی یا حساسیت که هر دو ظاهری یکسان اما ریشه متفاوت دارند، بیش فعالی و اختلالات حسی نیز این چنین همپوشانی ای را دارند به همین دلیل تشخیص بیش فعالی حقیقتا کار متخصصین این امر است.

برای تشخیص بیش فعالی تجمیعی از نشانه ها بایستی همزمان حادث شوند؛ این نشانه ها چه هستند خود نکته ای مهم است که در مقالات بالا به تفصیل توضیح داده شده است. 

پس از مطالعه دو مقاله بالا شما اطلاعاتی کامل در ارتباط با انواع بیش فعالی و روش درمان بیش فعالی در کودکان نیز کسب کرده اید و مجهز به علم بهترین و کامل ترین محتوای حوزه بیش فعالی هستید و صد البته دانستید که درمان بیماری ها و اختلالات از طریق درمان بدون دارو چقدر روش مطمئن تر؛ بی عوارض تر و بدون بازگشت تری است.

سعی کنید تا حد ممکن پس از تشخیص درست و دقیق بیش فعالی در کودکتان از روش های درمان بدون دارو استفاده کنید. هیچ داروی بدون عوارضی وجود ندارد، چون اساسا تاثیر داروها از فردی به فرد دیگر متفاوت است. برای مثال کسانی که مشکل قند خون دارند با تزریق انسولین، می‌توانند بیماری خود را کنترل کند اما اگر یک فردی که مشکل دیابت ندارد، انسولین تزریق کند حتما به کما خواهد رفت.

پس مادرها پدرهایی که کودک بیش فعال دارند باید این نکته را مدنظر داشته باشند که کلا داروها (مخصوصا بیش فعالی و عدم تمرکز) تیغ دو لبه است، هم می تواند باعث بهبود تمرکز و فعالیت کودک شود و هم می تواند از طرف دیگر تشدید کننده آن باشد و اثرات منفی بر روی کودک داشته باشد.

همه این موارد بستگی به میزان بیش فعالی در کودک، مقدار و زمان تجویز دارو دارد، پس دلیل؛ مقدار؛ ساعت ونوع مصرف داروها تعیین کننده اثربخشی آنها هستند.

جدول محتویات درمان دارویی بیش فعالی

• هورمون دوپامین
• ریتالین چیست؟
• مضرات و نکات مصرف ریتالین
• عوارض مصرف ریتالین
• خطرات مصرف ریتالین
• درمان غیر دارویی بیش فعالی  در کودکان

هورمون دوپامین

بدن برای انتقال عصبی میان سلول ها به دوپامین که یکی از مواد شیمیایی خود ترشح در بدن است نیاز دارد.

 سطح ترشح دوپامین از چند طریق می تواند بالا رود.

• درمان بدون دارو؛ با ورزش و فعالیت بدنی
• درمان با دارو؛ دارویی به نام «متیل فنیدیت» با نام تجاری «ریتالین» است.

مدت اثرداروی ریتالین یا متیل فندیت، چهار تا شش ساعت است پس این دارو در طول روز بایستی حداقل ۲ بار مصرف شود.

کودکان در پاسخ به داروها، متفاوت پاسخ می دهند، برخی کودکان سریعا و به مقدار اندک دارو پاسخ مثبت می دهند.

در حالی که کودک دیگر فقط به مقدار زیاد دارو پاسخ می دهند. اما این امکان وجود دارد که در طولانی مدت کودک به داروهای مربوطه پاسخ قبل را ندهد، در صورت عدم تاثیر ریتالین، باید با پزشک مشورت کنید تا علت را بیابد.

بیشتر بخوانید: درمان بیش فعالی با ریتالین

ریتالین چیست؟

ریتالین مهارگر دوپامین، بصورت عالی و نوراپی نفرین بصورت کم در ساختار سیستم عصبی مرکزی بدن است.

تحقیقات اثبات کرده است که نقص وجود دوپامین و نوراپی نفرین از دلایل بوجود آمدن بیش فعالی و کمبود توجه در کودکان و حتی بزرگسالان است.

ریتالین باعث افزایش این دو هورمون شده  که در نتیجه بهبود نشانه های بیمالی بیش فعالی و کمبود توجه در کودکان شده است.

مضرات و نکات مصرف ریتالین

• برای مصرف ریتالین به نظر یک پزشک اکتفا نکنید حتما از تجویز چند پزشک حاذق مطمئن شوید.
• برای افراد دارای اضطراب زیاد، فشار عصبی، عصبانیت همراه با بی‌قراری، حساسیت مفرط نسبت به دارو، فشار خون بالا، گلوکوم، افسردگی‌های قابل درمان با داروهای ضد افسردگی رایج، تیک‌های حرکتی (به جز سندرم Tourette's نشانگان توره یا نشانگان ژیل دولاتوره)، و کودکان زیر ۶ سال مصرف این دارو منع می‌شود.
• بسته به دوز، نحوه استفاده و فرد استفاده کننده احتمال وابستگی به دارو وجود دارد.
• در گزارشات ارسالی در ارتباط با وابستگی های به ریتالین این وابستگی شبیه وابستگی های به مرفین، تریاک یا مواد مخدر شناخته شده دیگر نیست. 
• پس از ترک این دارو احتما دردهای عضلانی، خواب آلودگی و حتی افسردگی نیز وجود دارد.
• برای تجویز این دارو پزشک مربوطه بایستی سابقه کامل فرد را بصورت دقیق ارزیابی کند.
• اگر فرد دارای واکنش های استرسی حاد هستند از تجویز این دارو بایستی پرهیز کرد.
• مصرف دارو برای طولانی مدت عوارضی دارد که بهتر است آزمایش های منظم شمارش سلول های خونی، شمارش پلاکت ها، شمارش افتراقی ها و ... را با نظر پزشک انجام دهید.
• اگر کودک شما برای مدت طولانی ریتالین مصرف می کند حتما نکته قبلی را با پزشک مطرح کنید.
• اگر دارو برای مصرف کننده بیش از یک ماه تاثیرگذار نباشد و عدم بهبودی حاصل نشود حتما باید مصرف دارو قطع شود.
• این دارو برای درمان افسردگی، سایکوزها، کوفتگی و خستگی های مفرط نباید استفاده شود.
• در زمان هایی که استفاده از این دارو نیاز نیست، مصرف آن بایستی قطع شود.
• هر لحظه از درمان ریتالین را با پزشک حاذق در میان بگذارید و هر روز بایستی درمان ریتالین ارزیابی شود.
• تب، سر درد و تهوع، تشنج، بالا رفتن فشار خون، بی نظمی در طپش قلب از عوارض مصرف بیش از اندازه ریتالین است.
• استفاده از این ماده به عنوان دوپینگ به حساب می آید.
• بیشتر بخوانید: درمان دارویی بیش فعالی در کودکان با ریتالین

عوارض مصرف ریتالین

• از عوارض مصرف ریتالین خارش پوستی موضعی در مصرف کننده است.
• از دسته بنید عوارض پوستی می توان از کهیر نیز نام برد.
• تپش یا بی نظمی ضربان قلب نیز از عوارض مصرف ریتالین هستند.
• در برخی مواقع همانطور که در قسمت مضرات ریتالین بیان شد، تب و تشنج یکی از عوارض مصرف ریتالین می تواند باشد.
• اصولا داروهای مرتبط با اعصاب و روان بر روی رژیم غذایی افراد تاثیر می گذارند و کاهش اشتها یا افزایش اشتها از این دسته از عوارض هستند.
• تغییرات فشار خود مثل کاهش یا افزایش آن در زمان استفاده از ریتالین نباید ساده انگاشته شود.
• شکم درد، گلو درد، سر درد، سرگیجه، خواب آلودگی نیز از عوارض دیگر مصرف ریتالین هستند.

خطرات مصرف ریتالین

همانطوری که در بالا نیز بیان شد، چک آپ های لحظه و دوره ای از الزامات ریتالین در افراد مصرف کننده است. در گزارشاتی که از پزشکان و بیمارستان ها استخراج شده است ریتالین دارای خطراتی است که در لیست زیر دسته بندی شده اند.

خطر مرگ برای کسانی که مشکلات حادی قلبی دارند

ریتالین جزو دسته بندی داروهای محرک بحساب می آید برای همین می تواند برای کسانی که مشکلات قلبی دارند دردسر ساز شود.

مشکلات رشدی در کودکان

یکی دیگر از نکات مهم در استفاده ریتالین در کودکان اختلال رشد کودک در دوره مصرف این دارو به نسبت همسالان خود است که با تحت درمان پزشک بودن این مقوله مرتفع می شود.اختلالات روانی حاد

ریتالین می تواند در افراد افسرده و دو قطبی به مسئله ای حاد تبدیل وشد و باعث بروز حالت شوری و شیدایی در آن ها شود.

بیشتر بخوانید: تاثیر درمان دارویی ریتالین بر بیش فعالی در کودکان

تداخل دارویی ریتالین با داروهای افسردگی

مصرف ریتالین با داروهای افسردگی می تواند مشکلاتی از قبیل طپش قلب، بالا رفتن فشار خون، مصمومیت های دستگاه گوارش را به همراه داشته باشد.

افزایش فشار خون و ضربان قلب

ریتالین باعث افزایش فشار خود و پمپاژ قلب می شود برای افراد سالم این تغییرات افزایش فشار خون خیلی خطر خاص ندارد اما برای افرادی که دارای بیماری های قلبی - عروق علی الخصوص فشار خون هستند می تواند سبب ایجاد مشکلات جدی شود.

نعوظ دردناک منجر به جراحی

در برخی اوقات مصرف کننده ریتالین ممکن است به نعوظ مبتلا شود که در برخی مواقع با درد غیرقابل تحمل منجر به جراحی همراه است.

روانشناسی کودکان دبستانی

کودکان در هر سنی لجبازی های خاص خودشون رو دارند مخصوصاً در سنی که کودک دبستانی به حساب می آیند که روانشناسی کودکان در این سن پیچیده و چند بعدی می شود که عامل تمام آنها استرس ناشی از فضای مدرسه است. 

تا قبل از ورود به دبستان بچه ها فکر می کنند که پادشاه تمام اقلیم هستند اما پس از ورود به دبستان با ابعاد مختلف اجتماعی روبرو می شوند که تا بحال هیچ نکته ای درباره آن ها نه دیده اند و نه شنیده اند.

اول از همه می بینند که مدرسه پر است از بچه های شبیه، بچه های هم سن و سال و حتی بزرگتر از آنها باهوش تر، خوشتیپ تر، زرنگ تر، فعال تر و تعامل گراتر از آنها کم پیدا نمی شود.

به خاطر همین که در این دوران به بچه ها استرس غیر ارادی زیادی تزریق می شود، این استرس غیر ارادی نشانه های بسیاری دارد یکی از آنها شب ادراری در این کودکان است. دیگر از آن پرخاشگری و لجبازی و لوس شدن در این برهه از زندگی کودکان است.

اما واقعا کودکان در حال لجبازی با شما نیستند، آنها می‌خواهند خطوط خود را مشخص کنند، حیطه های فعالیت خود را مشخص کنند.

آنها از اینکه دنیا پر از بچه های شبیه آنهاستجا می خورند، پس تصمیم می‌گیرند حداقل به خود اثبات بکنند که با آن ها متفاوت هستند، به خاطر همین دست به کارهای عجیب و غریب می زنند، سعی می کنند دایره اختیارات عمل خودشان را افزایش میدهد و کارهایی که قبلا انجام نداده اند را دوباره انجام بدهند.

به بیان ساده تر کودکان با لجبازی خود سعی می کنند حیطه های جدیدی را از مادر و پدر خود و اطرافیان پس بگیرند و حقوق خودشان را اثبات کنند.

دوره دبستان برای کودکان دوره نه چندان جذابی است به دلیل این که بین دوره کودکی خود و دوره بلوغ قرار دارند که در حال حاضر آرام‌آرام به دوره بلوغ نزدیک می شوند.

کودکان در این سن دنیای اطراف را می شناسند، عقاید و تصورات خودشان را تغییر می دهند و این راز درونی کودکان در این برهه از زندگی آن ها است.

در برابر حرف شما می‌خواهد حرف خودش را به کرسی بنشاند و پاسخی برای تعارض‌های درونی خودش پیدا کند.

در سنین سه تا چهار سالگی کودک با حرکت های فیزیکی سعی می کند که دنیا را لمس کرده و بشناسد اما در سنین دوران دبستان کودک از نظر فکری سعی می‌کنند همان محیط را بیازماید، پس تعجب نکنید اگر اتفاقات عجیبی در زمینه ذهنی کودک رخ بدهد.

اما مادرها و پدرها در برابر لجبازی کودک دبستانی چه کارهایی میتونند انجام دهند.

اول از همه اینکه درک کنید و شرایط کودک را با توجه به توضیحاتی که ما دادیم بپذیرید.

واقعا سعی نکنید کودک دبستانی را در قالب برنامه به گنجاند.

برای مثال کودک شما که از مدرسه به خانه برمی گردد قاعدتاً وقت ناهار است؛ اگر او بخواهد در قالب یک برنامه اگر و آنگاه خشک قرار بگیرد؛ حتماً باید ناهار را با شما میل بکند.

اما چه اشکالی دارد کودک پس از برگشت از مدرسه پس از انجام کارهایی که مورد علاقه اش هست؛ مثل بازی؛ تفریح؛ بودن با دوستان و همسایه ها ناهار خود را میکند میل کنند. 

 به ذات مدرسه و فضای آن محیطی تعاملی و کنشگری کامل و مورد علاقه کودک نیستند پس از مدرسه به خانه رسید اجازه بدهید در یک زمانی کودک به انجام فعالیت های مورد علاقه خودش بپردازد حتی اگر آن زمان وقت صرف ناهار باشد.

قوانین صریح و مشخص

کودکان دنبال یافتن دلیل هایی برای لجبازی هستند اما این ریشه لجبازی کودکان کجاست؟

یکی از این ریشه ها، عدم وجود قوانین صریح و مشخص برای کودکان است، برخی والدین از سر نداشتن اطلاعات کافی لحظه ای و بی منطق قوانینی برای کودک وضع می کنند که شاید کودک در یک فضای دیگر نیز بتواند این قانون رو شکسته و رعایت نکند.

خیلی شنیده شده که والدین به کودکان خود می گویند همین که من می گویم فعلا بازی تعطیله، از قوانین مشخص است که مادر و پدر این قانون را از روی لجبازی با کودک وضع کرده اند و این قانون ریشه صریح و مشخصی ندارد پس این قانون می تواند محلی برای لجبازی کودک شما باشد.

قوانینی که همیشه باید توسط کودک رعایت شود را مشخص کنید البته ما موافق امر و نهی کودکان نیستیم اما کودکان باید بدانند برای زندگی در کنار هر شخصی نیازمند یک سری برنامه ریزی هستند.

اگر می خواهند در مدرسه با دوست خود بر سر یک میز بنشینند نیازمند یک سری قوانین و مقررات هستند.
اگر می‌خواهند با ف اگر می‌خواهند با بچه های بسیاری در یک کلاس در کنار هم جمع شوند و به حرفهای معلم گوش دهند حتماً باید قوانین مربوطه را بدانند.
کودکان اگر می خواهند در محیط خانه در کنار مادر پدر خود و خواهر برادران خود زندگی کنند باید قوانین و مقررات آن را بدانندو.

بیشتر بخوانید: مقالات روانشناسی کودک

کودکان اگر می‌خواهند به مهمانی رفته و او بچه ها بازی کنند باید قوانین و مقررات مهمانی و بازی با بچه های دیگر را بدانند.
پس دنیا پر است از قوانین مقررات که ما به ذات باید آنها را رعایت می‌کنیم برای اینکه به حیطه های دیگران لطمه وارد نکند کودکان هم مایل هستند تا قوانین و مقررات را بدانند و بر اساس آن رفتار کنند.

اما قوانین و مقررات بایستی کاملا مشخص شده و مبرهن باشند و هیچ ابهامی در آنها وجود نداشته باشد مثلاً پس از مدرسه ما ناهار میل می کنیم.

اگر کودک با انجام این قوانین مشکل داشت دلیل آن ها بررسی کنید مثلا بررسی کنید ببینید آیا بیش از حد به او امر و نهی می‌کنید یا نه. 

اگر کودک شما با انجام قوانین مربوط به تکالیف درس علوم مشکل دارد ببینید دلیل آن چیست شاید نیاز به کلاس تقویتی دارد یا مشکلی با معلمش پیدا کرده یا روش آموزشی و یادگیری او در این درس مشکل دارد.

رفتارهای مناسب و خوب کودک خود را تشویق و تقویت کند

اصولا کودکان در کودکی با انجام رفتارهای نادرست تنبیه می شوند ولی رفتارهای خوب چطور؟ نباید مورد تشویق قرار بگیرند. وقتی کودک قوانین و مقررات را می دانند و رفتار بدی از او سر می زند خودش هم احساس خوبی ندارد پس نصیحت های طولانی مدت، تحقیر، نه تنها نتیجه مناسب را ندارند بلکه نتیجه برعکس می تواند داشته باشد. همین که کودک می داند کار درستی انجام نداده و از طرف شما نیز تایید نشده در یک چالش درونی قرار می گیرد.

یافتن مکان آرامش در منزل

همه ما عصبانی می شویم، به دلیل این که در کودکی ریشه‌های این عصبانیت مشخص نشده‌اند و ماه راه های غلبه بر عصبانیت خودمان را پیدا نکرده ایم. حال تصور کنید کودکی که روش های غلبه بر عصبانیت خودش را نداند نیز در بزرگسالی مشکل عدم غلبه بر عصبانیت درگیر خواهد بود.

یکی از راه های کاهش عصبانیت پیدا کردن محیطی آرام و به دور از هیاهو برای گرفتن آرامش است، اصولا وقتی از محیط چالشی دور می‌شوید آرامش بیشتری خواهیم داشت اما رفتن به محیطی که همیشه به شما آرامش می‌دهد بحثی دیگر است به خاطر همین برای کودک تان در خانه فضای مناسب برای گرفتن آرامش در نظر بگیرید و از او بخواهید در هنگام عصبانیت به آن به آنجا رجوع کند.

اگر قوانین و مقرراتی برای خانه وضع کرده‌اید در درجه اول خودتان در انجام آنها پایدار باشید. اگر شما قانونی وضع کنید و آن را انجام ندهید قطعاً کودک شما از این نقص استفاده خواهد کرد و دلیلی برای انجام ندادن قوانین در خانه پیدا خواهد کرد پس در وضع قوانین خودتان اولین نفری باشید که این قانون را انجام می دهید و خودتان اولین نفری باشید که خودتان را در مورد آن قانون بازخواست می کنید،

اما آیا انجام یک قانون نیازمند قوه قهری است یا میتوانیم از دوستی با فرزند خود در آن زمان استفاده کنیم؛ به بیان ساده تر اگر کودک ما قرار است قانونی را انجام دهد برای انجام قانون به او فشار آورده او را تنبیه کنیم یا می توانیم در قالب یک رفتار دوستانه با همان قانون را انجام دهیم؟

به صورت کلی کنترل و فشار آوردن بر کودک می تواند یا یک یاغی تمام عیار یا یک فرد مطیع کامل ارمغن آورد و قطعاً فرد کاملا مطیع فردی است که سانسور های فراوان دارد و این فرد کاملا مطیع می‌تواند یک فرد مهرطلب باشد به دلیل اینکه او می‌خواهد هنجارهای مادر و پدر خود را به انجام رسانده و تاییدیه از آنها دریافت کنند؛ پس به همین دلیل هر قانونی که مادر پدر او وضع می کنند او سریعا و بدون نقص انجام میدهد.

اما شاید در خفا مسیر مخالف قوانین وضع شده را پیش برد و جهان بدون قوانین مادر پدر خود را آزمایش کند.

یکی از نکات بسیار مهم در زمینه قوانین و مقررات خانوادگی این است که قوانین و مقررات برای نظم دادن به زندگی ما پدید آمدند نه برای اینکه قوانین و مقررات هدف زندگی ما باشند.

برای مثال ورزش کردن صبحگاهی با کودک ۱ ابزار برای رسیدن به سلامتی صبحگاهی است اما اگر قرار باشد که این قانون به تنش میان فرزندان و مادر پدر او شود پس این قانون یک هدف است و ابزاری برای زندگی بهتر نیست.

فقط موضوعات مهم را مد نظر داشته باشید

اگر حیطه اختیار کودک از نظر شکل یک چند وجهی است سعی نکنید برای کودک خطوط خیلی ثابت و مشخص به عنوان مرز تعیین بکنید؛ سعی کنید مرز هایی که در این چند ضلعی میکشید مرزهای پهن و مه آلودی باشند که کودک حتی بتواند در این مرزها نیز حرکت کنند بدون اینکه ازت طرف شما مورد عتاب سرزنش یا کنترل قرار بگیرد.

مادر پدرهایی که  در این چند ضلعی ها مرزهای مشخصی دارند و با هر حرکت خارج از این مرزهای کودک به او تذکر می‌دهند و همچنین در زمان های مشخص مرزها را برای کودک تنگ می کنند منتظر کودک یاغی یا بی اعتماد به نفس باشد.

پس در هنگام کنترل کودکتان اگر واقعاً مسئله ای مهم نیست مرزبندی برای آن مسئله مرزهایی مه آلود و پهن باشد.

حتی گاهی سعی می کنی خود شما با کودک از مرزها خارج شوید مثل زمانی که می‌خواهید  با کودک خود بازی کنیم در میان بازی می‌توانید حتی بسیاری از قوانین خانه را ندیده بگیرید.

به دلیل اینکه فضای بازی قاعدتاً باید خارج از خانه در پارک های شهر های بازی باشد اما به دلایلی ما بازی ها را به درون خانه منتقل کرده‌ایم پس باید مقداری از قوانین خارج از خانه را نیز برای بازی‌های داخل خانه لغو کرد.

حتی در بین بازی ها اگر منزل ریخت و پاش شد؛ هیچ مشکلی ندارد یا حتی از وسایل قدیمی و به درد نخور آشپزخانه برای بازی استفاده کنیم در برخی مواقع پوشاک قدیمی خود را نیز نگه داشته و در زمان‌های بازی از آنها استفاده های متفاوتی بکنیم.

یکی از موارد مهمی که مورد تأکید داریم عدم کنترل دائمی کودک در منزل و خارج از آن است زمانی که کودک به صورت دائمی عین یک متهم درحال بازخواست شدن در رابطه با انجام ناکامل یک فعالیت است استرس زیادی به کودک تزریق می‌شود و این استرس به مرور می تواند هوش هیجانی کودک را به شدت بکاهد و ضعیف کند تا جایی که کودک حتی در ابتدایی ترین مسائل زندگی نیز دچار مشکل شود. 

تعداد قوانینی در خانه برای کودک

برخی وضعیت ها سعی کنید تعداد قوانین از حیطه هایی که کودک در آنها فعالیت می‌کنند بیشتر نشود این در مجموع می تواند به کودک ضرر بزند چون حفظ همین قوانین و انجام دادن آنها در لحظه و صد البته کمال طلبی که خانواده‌ها به کودکان تزریق می‌کنند همگی دست به دست هم داده و به کودک استرس مضاعف تزریق می‌کند.

منبع: روانشناسی کودک دبستانی

تفاوت ناتوانی یادگیری، اختلال پردازش حسی و بیش فعالی

یکی از عمده مشکلات اختلال بیش فعالی که والدین و حتی درمانگرها گاها با آن روبه رو هستند شباهت بسیار زیاد آن با اختلالات حسی است که در بعضی موارد در تشخیص آن دچار مشکل می‌شوند که علت آن مانند آنچه در شکل مشاهده می‌شود، همپوشانی اختلال بیش فعالی و نقص توجه و تمرکز با اختلال پردازش حسی و اختلالات یادگیری است که با وجود دانش و ابزار کافی در این زمینه‌ها، باز هم تشخیص صحیح و صد درصد درست کار بسیار دشواری است. 

یکی از نکات مهم در این زمینه این است که کودکان دارای اختلال پردازش حسی، مشکل خود تنظیمی (Self-regulation) دارند و سریع عصبی می شوند، حالت های هیجانی دارند و در بعضی موارد بسیار خوابآلوده هستند، مانند کودکان بیش فعال مدام در حال حرکت هستند، دامنه توجه کوتاهی دارند و حرکات تکانشی از خود نشان می دهند و لذا امکان این وجود دارد که درمانگر در زمان تشخیص دچار مشکل بشود. اما نکات و وجوه تمایز بین اختلالات نامبرده شده وجود دارد که تا حد زیادی امکان تشخیص آن ها را از یکدیگر ممکن می سازد که در ادامه به طور خلاصه به آن پرداخته شده است:

کودک بیش‌فعال معمولا در پاسخ به حس‌های ناگهانی یا تصادفی که برایش به وجود می آید مانند لمس شدن، صدای بلند، بوی شدید و ... واکنشی متفاوت با کودک داری اختلال حسی دارد و مثل کودکان نرمال عمل می کنند و به سادگی کنار می آید و از آن میگذرد. اما کودکی که دارای مشکل پردازش حسی است در مقابل حس‌های نگهانی هر چقدر هم سبک که باشد رفتار تکانشی شدید از خود نشان می دهد و اصلا نمی تواند به راحتی از آن بگذرد.
کودکان دارای اختلال حسی عموما شرایط و فضاهای پایدار و از پیش تعیین شده را ترجیح می-دهند در حالیکه کودک بیش فعال، به پراکندگی، تازگی، بهم ریختگی و شلوغی محیط علاقه بیشتری دارد.
کودک دارای مشکل پردازش حسی در ورزش و فعالیت های بدنی ضعیف عمل می کنند ولی بلعکس کودک بیش‌فعال ممکن است عملکرد قدرتمند و بهتری نسبت به همسالان خود داشته باشد و به راحتی بدرخشند.
کودکان بیش فعال اصلا توانایی کنترل تکانه و رفتارهای هیجان‌انگیز را ندارند، نسبت به هر محرکی از خود عکس العمل نشان می دهند و بسیار Impulsive هستند درصورتی که کودک دارای اختلال حسی به راحتی می تواند خود را در مقابل تکانه کنترل کند مگر آن که حس آزاردهنده ای به او القا شود.
مهمترین نکته در این زمینه دانستن این است که دارو درمانی بر روی کودک دارای اختلال حسی به هیچ وجه تاثیری نمی گذارد و هیچ گونه دارویی برای کنترل اختلالش به او کمک نمی-کند در حالیکه کودک بیش‌فعال اگرچه دارودرمانی آخرین روش برای درمان این اختلال است ولی داروهایی مانند ریتالین می تواند رفتار کودک را بهبود ببخشد.

متنی که خواندید به دقت و همت خانم سارا حاصلی در موسسه فرزندان برتر تدوین و تهیه شده است.

مدت زمان درمان بیش فعالی در کودکان

از آنجایی که بیش فعالی دارای انواع مختلف هست، شدت و ضعف بیش فعالی در کودک مشخص نیست و روش درمان در هر کودک نسبت به کودک دیگر متفاوت است به همین دلیل بیان یک زمان واحد برای درمان بیش فعالی در کودکان کاری غیر حرفه ای و مشکل دار است به همین دلیل ما سعی می کنیم.

در این مطلب روش های درمان بیش فعالی را بیان کرده و برای هر روش درمان بازه زمانی نرمال معرفی کنیم که باز این بازه درمان نمی تواند نسخه واحدی برای انواع بیش فعالی ها در کودک باشد. این قسمت از محتوا نیازمند دانش ابتدایی درباره بیش فعالی در کودکان است.

موسسه فرزندان برتر با ۱۵ سال سابقه در زمینه درمان بیش فعالی و اختلالات حسی کودکان بدون دارو و بدون بازگشت محتویاتی ارزشمند در حوزه بیش فعالی در کودکان برای وب سایت رادیو کودک تهیه کرده اند. پیشنهاد می کنیم برای کسب اطلاعات بیشتر این چند محتوای ارزشمند را مطالعه کنید تا با اطلاعات بیشتری در مسیر درمان کودک خود قدم بردارید.

• تعریف، علائم، علت و درمان بیش فعالی در کودکان
• تفاوت ناتوانی یادگیری، اختلال پردازش حسی و بیش فعالی
• مدت زمان درمان بیش فعالی در کودکان
• علائم بیش فعالی در کودکان

جدول درمان بیش فعالی در کودکان

• روش های درمان بیش فعالی در کودکان
• درمان غیر دارویی
• درمان دارویی
• انواع بیش فعالی در کودکان
• علائم بیش فعالی در کودکان
• آیا کودکان بیش فعالی درمان می شوند؟
• روش های درمان بیش فعالی در کودکان

بیش فعالی در کودکان دارای ۲ نوع درمان است درمان دارویی که اکیدا توصیه می شود در آخرین مرحله و پس از درمان غیردارویی انجام شود. درمان های دارویی اصولا بازگشت بسیار بیشتری و شدید تری نسبت به باقی درمان ها دارند بخاطر همین همیشه سعی کنید درمان های غیردارویی را در اولویت قراردهید.

درمان غیر دارویی

موسسه فرزندان برتر با ۱۵ سال سابقه در زمینه درمان تمام انواع بیش فعالی و اختلالات حسی محتوایی با تعریف، علائم، علت و درمان بیش فعالی در کودکان تولید کرده اند که در آن به خانواده های عزیز اطلاعات بسیاری در این زمینه داده اند. 

اما نکته حایز اهمیت اینجاست که تشخیص بیش فعالی پروسه ای بسیار پر چالش است زیرا بسیاری از اختلالات حسی در کودکان با نشانه های بیش فعالی همپوشانی دارند درست مثل حساسیت های فصلی و سرماخوردگی که در ظاهر شبیه به هم اما در باطن منبع پیدایش و درمان های غیریکسان دارند.

به همین دلیل موسسه فرزندان برتر برای آگاهی کامل خانواده ها در قالب محتوای دیگری با عنوان تفاوت ناتوانی یادگیری، اختلال پردازش حسی و بیش فعالی تولید کرده اند که به خانواده ها کمک می کند بصورت کاملا بتوانند تشخیص مناسب درباره بیش فعالی و اختلالات حسی کودکان خود داشته باشند. 

پس از مطالعه مطلب بالا متوجه خواهید شد که یک اختلال کوچک در زمینه شنوایی یا حسی در کودکان نشانه هایی مشابه بیش فعالی دارد که با چند جلسه بازی درمانی یا قصه درمانی بصورت کامل برطرف می شوند.

روش درمان غیر دارویی همیشه روشی با ثبات تر در درمان های اختلالی و بیش فعالی است، به همین دلیل توصیه می کنیم برای کسب اطلاعات کامل تر و جامع تر درباره آینده کودک خود با موسسات معتبر در این زمینه تماس حاصل نمائید تا بتوانید مسیر زندگی کودک خود را با قوای بیشتری هموارتر کنید.

چند نمونه از درمان های غیردارویی بیش فعالی در کودکان در این قسمت تیتر وار آورده شده اند برای مطالعه بیشتر به مطالبی که در بالا ارجاع داده شده اند مراجعه فرمائید.

• آموزش به والدین (Parenting)
•  ایمن کردن منزل (Child proofing)
• کنترل
• کنترل پیشایندی (آموزش)
• کنترل فرآیندی
• کنترل پسایندی
• حل مسئله
• پرورش حواس پنجگانه
• خودگویی
• ورزش
• برنامه غذایی
• تنظیم نور

درمان دارویی

اگرچه درمانی دارویی برای این اختلال به هیچ وجه توصیه نمی شود و جز در موارد خاص برای افراد با این اختلال تجویز نمی شود اما به طور معمول از داروهایی استفاده خواهد شد که با تاثیر بر روی قشر مغز و تالاموس، افزایش تمرکز، کاهش تحرک و بی قراری در پی خواهد داشت. از جمله این داروها می توان به ریتالین، ریسپریدون، دگزامفتامین، آنوموگستین و Maols اشاره کرد.

نکته بسیار مهم و حائز اهمیت در این قسمت این است که این داروها نباید به مدت طولانی استفاده شود چراکه فقط روشن کننده موتور برای درمان‌پذیری و شروع بازی درمانی هستند و به هیچ وجه نباید بدون مشورت و تجویز روانپزشک استفاده شود.

منبع: مدت زمان درمان بیش فعالی

 

آیا کودکان بیش فعال درمان می شوند؟

درمان بیش فعالی یا ADHD صرفا از طریق مصرف دارو نیست.  درمان های موثر دیگری نیز وجود دارد که می تواند به کودکان مبتلا به بیش فعالی ADHD کمک کند تا توانایی خود را برای توجه بیشتر بدست آورده، رفتارهای تکانه ای خود را کنترل کنند و فعالیت بیش از حد را محدود سازند.

وعده های غذایی، بازی، تمرین و یادگیری مهارت های اجتماعی بهتر، همه بخشی از یک برنامه درمان متعادل است که می تواند هم عملکرد او در مدرسه، مهدکودک و مکان های اجتماعی را بهبود بخشد و هم استرس و سرخوردگی کودک از محیط اطراف را کاهش دهد.

جدول محتوای درمان بیش فعالی 

• دارو تنها درمان بیش فعالی نیست
• چند نکته مهم درباره مصرف داروهای بیش فعالی
• درمان بیش فعالی از خانه شروع می شود
• قدرت تمرین در درمان بیش فعالی
• اهمیت خواب در درمان بیش فعالی
• تاثیر تغذیه خوب بر بیش فعالی
• درمان حرفه ای بیش فعالی در کودکان
• رفتار درمانی برای کودکان بیش فعال
• آموزش مهارت های اجتماعی
• نکاتی برای حمایت از درمان بیش فعالی در فرزندتان
• مدت زمان درمان بیش فعالی در کودکان
• علائم بیش فعالی در کودکان
• آیا کودکان بیش فعال درمان می شوند؟
• دارو تنها درمان بیش فعالی نیست

در مطلبی دیگر به همت مجموعه فرزندان برتر (با سابقه ۱۵ سال فعالیت در زمینه درمان بیش فعالی بدون دارو) انواع بیش فعالی توضیح داده شد، راه های تشخیص هر کدام به تفصیل بیان شد، روش های درمان های دارویی و غیر دارویی بیش فعالی بررسی شد.

بیشتر بدانید: برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله تعریف، علائم، علت و درمان بیش فعالی در کودکان چیست را مطالعه کنید.

تحریک کننده هایی مانند ریتالین و آددلول اغلب برای اختلال کمبود توجه (ADHD یا ADD) تجویز می شوند، اما ممکن است بهترین گزینه برای فرزند شما نباشد و قطعا این تنها درمان برای کودک شما نیست.

داروهای درمان و کنترل بیش فعالی یا ADHD ممکن است به فرزندتان کمک کند تا بهتر تمرکز کند یا حداقل در کوتاه مدت به نشستن بدون تنش ادامه دهد. اما تا به امروز، شواهد کمی وجود دارد که کودکانی که برای کنترل بیش فعالی دارو مصرف کرده اند در پیشرفت تحصیلی، روابط یا مسائل رفتاری در بلندمدت بهبود مستمر داشته اند، حتی باید گفت مصرف دارو در کوتاه مدت، تمام مشکلات را حل نخواهد کرد و علائم بیش فعالی یا ADHD را کاملا حذف نخواهد کرد.

علاوه بر مواردی که درباره برگشت پذیری یا عدم تاثیر دارو در بلند مدت بیان شد، نگرانی ها در مورد اثرات این داروهای قدرتمند در مغز در حال رشد کودک وجود دارد.عوارض جانبی ای مانند تحریک پذیری، از دست دادن اشتها و بی خوابی نیز می تواند به مشکلات فعلی کودک اضافه شود.

در درمان بیش فعالی در کودکان دارو یک ابزار است، نه یک درمان چند نکته مهم درباره مصرف داروهای بیش فعالی

پاسخ به داروهای بیش فعالی یا ADHD در هر شخص متفاوت است: پس از مصرف دارو بعضی از کودکان پیشرفت قابل ملاحظه ای دارند، در حالی که کودکان دیگر به هیچ وجه تمایلی برای تغییر از خود نشان نمی دهند. عوارض جانبی نیز از کودک به کودک متفاوت است، و بارها دیده شده ضرر دارو بر برخی کودکان به مراتب بیشتر از منافع است. از آنجا که همه به طور متفاوتی پاسخ می دهند، پیدا کردن دارو مناسب و مقدار مصرف مناسب نیاز به دقت و زمان دارد.

تاثیر دارو در بیش فعالی زمانی که با دیگر روش های درمانی ترکیب شود بیشتر و موثرتر خواهد بود: فرزند شما به داروها عکس العمل بهتر و موثرتری نشان خواهد داد اگر از دیگر روش های درمان همزمان استفاده شود. مخصوصا روش های درمانی که به کودک روش های کنار آمدن با مشکلات و حل مسئله را می آموزد.

داروهای ADHD همیشه باید تحت نظارت مصرف شوند: درمان دارویی بیش فعالی یا ADHD خیلی بیشتر از مصرف یک قرص خاص در زمان های مشخص است. پزشک کودک شما حتما باید ناظر بر عوارض جانبی داروها باشد. زمانی که داروهای مصرفی بیش فعالی تحت نظر مصرف نشوند و نظارتی بر کنترل تاثیر آن ها نباشد بسیار برای کودک ریسکی و خطرناک خواهد بود.

اگر شما روش درمان با دارو را در نظر گرفته اید بدانید که قرار نیست تا ابد کودک شما دارو مصرف کند: روش از این شاخه دارو به آن شاخه دارو پریدن اصلا روش مناسبی برای درمان نیست، هر زمانی که احساس کردید کودک شما تاثیر مورد نیاز از داروی خود را دریافت نکرده است بی برو برگرد با پزشک مربوطه در میان بگذارید یا حتی در صورت اضطرار درمان را متوقف کنید.

درمان بیش فعالی یا ADHD از خانه شروع می شود

کودک بیش فعال اگر در بهترین و تضمینی ترین مسیر درمان بیش فعالی قرار بگیرد باز هم التهابات داخل خانه می تواند کاملا مسیر تمام این درمان ها را به بیراهه ببرد.

به عنوان یک پدر و مادر، شما تاثیر زیادی بر روی درمان فرزند خود دارید. شواهد نشان می دهد که خوردن یک رژیم غذایی سالم با انرژی مناسب، تمرین و فعالیت های بدنی مناسب و برنامه های هوشمندانه دیگر مثل قصه گویی، دیدن تئاترهای کودکان و .. می تواند به بهبود کودک بیش فعال کمک های روحی و روانی کند.

پس بدانید اولین درمانگر کودک مادر، پدر و اطرافیان او هستند.

قدرت تمرین در درمان بیش فعالی - ADHDمطالعات نشان می دهد که میانگین ۳۰ دقیقه فعالیت خارج از خانه مخصوصا در طبیعت می تواند تاثیر بسیاری بر کاهش علائم بیش فعالی در کودکان داشته باشد. بر خلاف دارو بیش فعالی، ورزش نیازی به تجویز ندارد و عوارض جانبی ندارد.

ورزش کردن یکی از ساده ترین و موثر ترین راه های کاهش علائم بیش فعالی است. فعالیت فیزیکی بلافاصله باعث افزایش سطح دوپامین، نوراپی نفرین و سطح سروتونین می شود که همه آنها بر تمرکز و توجه تاثیرات شگفت انگیزی دارند.

به این ترتیب ورزش و داروهای بیش فعالی به همین ترتیب عمل کرده و تاثیرات یکسانی دارند، اما بر خلاف دارو بیش فعالی، ورزش نیازی به تجویز ندارد و عوارض جانبی ندارد.

اهمیت خواب در درمان بیش فعالی - ADHD

خواب با کیفیت منظم می تواند منجر به بهبود چشمگیر علائم بیش فعالی شود. با این حال، بسیاری از کودکان مبتلا به بیش فعالی در خواب شبانه مشکل دارند.

گاهی اوقات این مشکلات خواب به علت داروهای محرک است، و کاهش دوز یا متوقف کردن دارو به طور کامل مشکل را حل خواهد کرد اما این نکته را مدنظر داشته باشید که هر تصمیمی درباره داروهای کودکانتان حتما با پزشک مربوطه هماهنگ شود.

با این حال، درصد زیادی از کودکان مبتلا به بیش فعالی - ADHD که از محرکها استفاده نمی کنند نیز مشکلات خواب دارند. اگر فرزند شما یکی از آنها باشد، راهنمایی های زیر می تواند کمک کند.

تنظیم زمان خواب به طور منظم

اجازه ندهید کودک در زمانی غیر از زمان تنظیم شده بخوابد، پس اگر سر و صدای پس زمینه کودک شما را بیدار نگه می دارد، یک دستگاه صدایی یا یک فن را امتحان کنید.

در زمان تنظیم شده برای خواب حتما تمام دستگاه های الکترونیک (تلویزیون، کامپیوتر، بازی های ویدئویی، آی فون) را حداقل یک ساعت قبل از خواب خاموش کنید.

بر روی فعالیت های بدنی کودک در شب محدودیت قائل شوید هرچقدر فعالیت بدنی کمتر باشد کودک سریع تر میتواند به آرامش رسیده و به خواب برود

 تاثیر تغذیه خوب بر بیش فعالی

مطالعات گسترده بر روی تاثیر تغذیه بر بیش فعالی نشان داده است که چه غذایی در چه زمانی می تواند تاثیرات مثبت و منفی ای بر روی بیش فعالی کودکان بگذارد.

در این قسمت توضیحات مختصری درباره تغذیه بیش فعالی خدمتتان ارائه می کنیم. فاصله بین تغذیه اصلی و میان وعده ها نباید بیشتر از ۳ ساعت باشد. این امر به حفظ قند کم خون فرزندتان، به حداقل رساندن تحریک پذیری و تمرکز بیشتر کودک کمک می کند.

پروتئین و کربوهیدرات: سعی کنید در هر وعده غذایی مقدار کمی پروتئین، کربوهیدرات های پیچیده در هر وعده و میان وعده غذایی او وجود داشته باشد.

سطح روی، آهن و منیزیم در خون فرزندتان را بررسی کنید: بسیاری از کودکان مبتلا به بیش فعالی از کمبود این مواد مغذی در بدنشان آزرده می شوند و آسیب می بینند و افزایش سطح آنها ممکن است به کنترل بیش فعالی کمک کند. در تحقیق دیگری تاثیرات آهن بر روی کودکان بیش فعال را مشابه تاثیرات داروهای بیش فعالی برابر گرفته است.

حتما اسیدهای چرب امگا ۳ را به رژیم غذایی کودک اضافه کنید: مطالعات نشان می دهد که امگا ۳ باعث کاهش فعالیت بیش از حد تکانشی و افزایش غلظت در کودکان و بزرگسالان مبتلا به بیش فعالی می شود. امگا ۳ در ماهی قزل آلا، ماهی تن، ساردین و تخم مرغ و محصولات شیری غنی شده یافت می شود. با این حال، ساده ترین راه برای افزایش مصرف کودک شما از طریق مکمل های روغن ماهی است.

درمان حرفه ای بیش فعالی در کودکان

اگرچه راه های بسیاری وجود دارد که می توانید به کودک مبتلا به بیش فعالی در خانه کمک کنید، اما ممکن است بخواهید از طریق حرفه ای به بحث درمان کودکتان بپردازید.متخصصان بیش فعالی می توانند به شما در ایجاد یک برنامه درمان موثر کمک کنند. درمانی چند جانبه برای بهبود کودک بصورت بدون بازشگیتی.

موسسه درمانی فرزندان برتر با ۱۵ سال سابقه در زمینه درمان کودکان بیش فعال و دارای اختلالات حسی، بدون نیاز به دارو و بدون بازگشت، می تواند یکی از حرفه ای ترین مراجع درمانی کودک شما باشد.

موسسه درمانی فرزندان برتر در حال حاضر تولیدات محتوای ارزشمندی در زمینه درمان کودکان ارائه می دهند. این محتویات بر روی سایت رادیوکودک و وب سایت فرزندان برتر قابل مشاهده است.

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره موسسه فرزندان برتر پیشنهاد می کنیم مطلب پائین که توسط تیم ارزشمند فرزندان برتر تولید شده است را مطالعه کنید تا هم به مسئله بیش فعالی تسلط لازم را پیدا کرده و هم با قدرت درمانی موسسه بیشتر آشنا شوید.

تعریف، علائم، علت و درمان بیش فعالی در کودکان چیست؟

تفاوت ناتوانی یادگیری، اختلال پردازش حسی و بیش فعالی

استعدادیابی کودکان چیست، مزایا، تست ها، و مراکز استعدادیابی کودکان

رفتار درمانی برای کودکان بیش فعال

یکی از درمان های بسیار موفق بیش فعالی رفتار درمانی هست. این روش درمانی انقدر اثربخش است که شاید به مرور زمان خود را جایگزین داروهای مصرفی کودک بکند و مقدار داروی مصرفی کودک را کاهش دهد.

رفتار درمانی به بیان ساده تقویت رفتارهای مناسب از طریق پاداش و ستایش و کاهش رفتارهای مشکل زا از طریق محدودیت و نمایش عواقب کار توسط کودک است.

طبق نظر آکادمی اطفال در آمریکا، سه اصل اساسی برای رویکرد رفتار درمانی وجود دارد:

مشخص کردن هدف های واضح: هدف های معین، واضح و مشخص برای کودک قرار دهید برای مثال تمرکز ۲۰ دقیقه ای روی تکالیف منزل یا به اشتراک گذاشتن وسایل بازی با دوستان در خانه و مدرسه.

پاداش و جریمه: پاداش مثبتی برای هر انجام تمام و کمال هر عمل قرار دهید و زمانی که کودک شما در رسیدن به یک هدف وا می ماند او را جریمه کنید.

ادامه مسیر پاداش و جریمه: استفاده درست از روش پاداش و جریمه می تواند به مرور زمان شکل رفتاری کودک شما را بصورت کاملا مثبت ساختاردهی کند.

به عنوان پدر و مادر یک کودک بیش فعال شما نیز باید مسلح به نیروی علم باشید، به همراه یک درمانگر شناختی - رفتاری سعی کنید برنامه جامعی برای رفتار اصلاحی کودکتان تدارک ببینید.

یک درمانگر شناختی - رفتاری بر روی راه حل های عملی روزمره تمرکز دارد. این نوع درمانگر می تواند یک برنامه جامع پاداش و جریمه منحصر به فرد برای کودک شما در خانه و مدرسه بنویسد تا به شما در شکل دادن رفتار فرزندتان کمک های مستمر کند و با بررسی اثر هر رفتار و تغییر برنامه مربوطه به شکل گیری رفتار کودک کمک فراوان کند.

صبر کلید رفتار درمانی برای کودکان بیش فعال است زیرا رفتار کودکان بیش فعال در هر لحظه غیر قابل پیش بینی است.

این شوری و شیدایی (رفتار سینوسی) در کودکان بیش فعال از بزرگترین دست اندازهای مسیر درمان کودکان بیش فعال مخصوصا در مسیر رفتار درمانی است. گاهی اوقات ممکن است به نظر برسد که آموزش ها به کودکان بیش فعال بی فایده است. بله شاید در ابتدای امر این چنین به نظر برسد و آموزش ها در کودکان بیش فعال نسبت به باقی کودکان کم بازده تر و پیشرفت کندتر باشد اما با این حال، در طول زمان رفتار درمانی بر روی علائم بیش فعالی تاثیر بسیار شگرفی خواهد گذاشت.

آموزش مهارت های اجتماعی

کودکان مبتلا به اختلال کمبود توجه اغلب در معاشرت های اجتماعی رفتارهایی از خود بروز می دهند که با تنبیه افراد اطراف مواجه می شود برای مثال حرکت های فیزیکی شدید و حتی درگیرانه با کودکان دیگر در محیط بازی، دعوا کردن سر به اشتراک گذاری اسباب بازی ها و ... همگی باعث تضعیف عزت نفس کودک می شوند.

از آنجایی که رفتارهای کودک بیش فعال رفتارهای هیجانی و پر انرژی هست مسیر حرکت مهارت های اجتماعی کودک یک مسیر دایره وار خواهد بود.

به همین دلیل از اولین آموزش ها به کودکان بیش فعال آموزش مهارت های اجتماعی است. به طور معمول در یک محیط گروهی، آموزش مهارت های اجتماعی توسط یک درمانگر انجام می شود که رفتارهای مناسب را نشان می دهد و پس از آن فرزندان باید آنها را تکرار می کنند.

مهارت های اجتماعی چند نوع هستند. برخی از مهارت های اجتماعی به کودک روش درک متقابل از حالات فرد مقابل را می آموزد و به او می گوید وقتی فرد مقابل عکس A را انجام داد شما بهتر است از عکس العمل B استفاده کنی.

گروه دیگر مهارت های اجتماعی وظیفه انتقال این مهارت ها به اجتماع را بر عهده دارند.

نکاتی برای حمایت از درمان بیش فعالی در فرزندتان

کودکان بیش فعال قدرت هماهنگی قوانین میان حیطه های مختلف را ندارند، برای مثال یک کودک بیش فعال می آموزد که چگونه با وقایع تکان دهنده در مدرسه کنار بیاید اما نمی تواند این قوانین را با قوانین خانه ای که در آن زندگی می کند هماهنگ کند و شاید در مورد مشابهی در منزل نتواند کنترل امور را در دست داشته باشد.

بسیار مهم است که خانواده ها بدانند رفتار درمانی چیست و چگونه می توانند برنامه بیش فعالی را در خانه با کودک دنبال کنند.

کودکان بیش فعال با تکرار به قدرت می رسند پس سعی کنید کودک بیش فعال را در موقعیت های قابل پیش بینی قرار دهید تا آموزه های او دچار فراموشی نشوند.

منبع: آیا کودکان بیش فعال درمان می شوند؟